Theo Y học cổ truyền, bệnh liệt dương gọi là chứng “dương nuy” do khí thận hư. Khí vận hành theo các đường “kinh”, “mạch”, “huyệt” như một dòng nước, chỗ đi ra gọi là “tĩnh”, trôi chảy gọi là “huỳnh”, dồn lại gọi là “dư”, đi qua gọi là “kinh”, nhập lại gọi là “hợp”.

Đường kinh như một chùm ống dẫn, nhờ nó mà khí ngũ hành xuyên suốt các cơ quan. Khí gắn với huyết, nhưng không phải là huyết, huyết giúp khí di chuyển, huyết vượng thì khí thông, huyết ngừng thì khí cũng ngừng. Chính vì vậy, chứng liệt dương là do khí thận hư.

Thuốc điều trị bệnh yếu sinh lý nam gồm 2 loại, thúc đẩy cương dương vật không cần sự kích thích sắc dục bổ sung và thuốc trợ giúp cương với sự trợ giúp kích thích sắc dục.

Sâm cau có tên khoa học là Curculigo orchioides Gaertn là một trong những dược liệu vàng hỗ trợ việc tăng cường sức mạnh sinh lý nam. Sâm cau chuộc họ Tỏi voi lùn (Hypoxidaceae). Trên thế giới, Sâm cau phân bố ở Ấn Độ, một số tỉnh phía nam Trung Quốc và một số nước Đông Nam Á. Ở Việt Nam, sâm cau mọc ở các tỉnh miền núi từ Lai Châu, Cao Bằng, Tuyên Quang…đến Tây Nguyên.

Trước những năm 1980, Sơn La và Hòa Bình khai thác quá mức, đến nay đã khan hiếm. Bởi vậy, hiện nay, Sâm cau đang được trồng để đáp ứng nhu cầu sử dụng trong nước và xuất khẩu rất lớn.

Sâm cau, có vị cay, tính ấm, quy vào 2 kinh tỳ và thận, làm tăng cái nóng, làm hết cái lạnh, cường dương, mạnh gân cốt. Sâm cau, từ xa xưa đã được dùng để chữa các chứng: nam giới tinh lạnh, liệt dương, người già đái són, lạnh bụng, kém ăn, tê thấp, lưng gối vận động khó khăn, lại thêm tăng sức lực, nên được gọi là sâm.

Trong thân và rễ Sâm Cau có nhóm chất cycloartan triterpen saponin có tác dụng làm tăng khả năng sản xuất nội tiết tố nam testosterone, chống co thắt, làm thư giãn cơ và giảm ức chế thần kinh. Ngoài ra, Sâm cau còn chứa chất curculosid có tác dụng chống ngưng tập beta-amyloid, qua đó bảo vệ tế bào thần kinh, làm dịu căng thẳng. Curculigosaponin C và F kích thích sản sinh tế bào lympho lách, làm tăng khả năng miễn dịch.

Curculigosaponin F và G có tác dụng làm tăng trở lại khối lượng tuyến ức (tuyến này ở tuổi dậy thì khối lượng tăng gấp đôi, nhưng sau đó dần dần nhỏ lại). Một peptid curculin C có tác dụng tốt cho hệ thống miễn dịch, tăng khả năng sinh thích nghi và các hoạt động khác liên quan đến khả năng tự bảo vệ của cơ thể.

Theo Jitendra Mehta (ĐH Kota, Ấn Độ) đăng trên Pharm.& Biomedi. Res 2014, 1(1) tr.12-16, Sâm cau đã được khoa học hiện đại chứng minh có một số tác dụng  như: Kích dục ở liều 100mg cao cồn/kg thể trọng và 200mg cao nước/kg thể trọng, tác dụng tăng sản xuất tinh trùng (spermatogenic), tác dụng tăng cường miễn dịch trên mô hình gây suy giảm miễn dịch bằng cyclophosphamid, chống viêm và chống mệt mỏi mạn tính.

Trong bài tổng quan về các loài cây thuốc có tác dụng tăng cường hoạt động tình dục, đăng trên tạp chí Biomed. Research International năm 2014, cho thấy: Sâm cau là cây thuốc truyền thống có tác dụng tăng cường khả năng hoạt động tình dục, tăng khoái cảm. Tác dụng này của sâm cau được đánh giá trên độ cương cứng của dương vật khi sử dụng liều 200mg cao nước trong 14 ngày.

Sâm cau được sử dụng cho nam giới suy giảm thời gian và số lần giao hợp, suy nhược sức lực tình dục, tăng khả năng sản sinh tinh dịch, tốt cho người suy giảm khả năng tình dục, do suy giảm sức lực, suy giảm chức năng của các bộ phận sinh dục.

Năm 2014, Đại học Y khoa Tamil Nadu đã tài trợ cho viện Siddha, nghiên cứu lâm sàng trên 50 bệnh nhân thiếu hụt tinh trùng, không có các bệnh về gan, thận và đường tiết niệu, tinh trùng được  định lượng trước và sau khi sử dụng thuốc. Đại đa số bệnh nhân đã cải thiện tốt khả năng hoạt động tình dục, có sự thay đổi đáng kể về thời gian sống của tinh trùng sau 1 tháng uống thuốc, ở tháng thứ 2 bắt đầu có sự tăng về số lượng và tăng khả năng vận động của tinh trùng, sau 3 tháng điều trị, số lượng tinh trùng đã khôi phục lại được 80% so với người khỏe mạnh, 15 trong số 50 cặp vợ chồng sau đó đã sinh con.

Tại Việt Nam, công trình nghiên cứu của Viện Dược liệu Trung ương năm 2005 cho thấy: Sâm cau thể hiện tác dụng tăng lực tốt nhất (tốt hơn cả sâm bố chính và sa sâm) chỉ sau 7 ngày và 14 ngày sử dụng.

Một công trình nghiên cứu khác của Bùi Minh Giang cho thấy: Cao cồn sâm cau có tác dụng tăng hoạt tính sinh dục nam cao gấp 1,5 lần so với các loài khác có tác dụng tương tự, làm tăng trọng lượng tinh hoàn 150,2%.

Nghiên cứu trên thực nghiệm của TS. Phan Quốc Kinh cũng cho thấy: Sâm cau làm tăng gấp đôi trọng lượng tinh hoàn, tăng khối lượng tinh hoàn có thể giúp làm tăng nồng độ testosterone, yếu tố quan trọng quyết định hoạt động tình dục, vì thế mà sâm cau được xem là “viagra” tự nhiên tốt cho nam giới.

Sâm cau có thể dùng đơn lẻ bằng cách ngâm rượu, tuy nhiên để sử dụng sâm cau một cách hiệu quả nhất, thì ngoài việc dùng đúng dược liệu, Sâm cau thường được dùng phối hợp với nhung hươu, nhân sâm hoặc một số vị thuốc khác… để gia tăng tác dụng, dùng dài ngày còn giúp làm trẻ hóa cơ thể, làm chậm quá trình lão hóa, săn chắc cơ bắp, đặc biệt giúp cơ thể hồi phục khả năng sản xuất nội tiết tố nam testosterone.

Theo PGS. TS. Nguyễn Thượng Dong - Nguyên Viện trưởng Viện Dược liệu

Tạp chí Thuốc và Sức khỏe số 589 - 590.