Ngày 14/9, Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học: Các hoạt chất, dược liệu hỗ trợ phòng ngừa ung thư, giảm tác dụng phụ của hóa trị, xạ trị và tăng cường miễn dịch với mục tiêu cập nhật những thông tin mới nhất về ứng dụng công nghệ sinh học để sử dụng các hoạt chất, dược liệu trong tăng cường miễn dịch, hỗ trợ chống ô xy hoá, chống gốc tự do, phòng ngừa ung thư, hỗ trợ hồi phục sức khoẻ để giảm tác dụng phụ của hoá trị, xạ trị trong .

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Đáng, Chủ tịch Hiệp hội thực phẩm chức năng Việt Nam cho biết, các căng thẳng trong cuộc sống, thói quen hút thuốc lá, thiếu vận động thể lực, lạm dụng rượu, bia và chế độ ăn không hợp lý cùng với những yếu tố môi trường như ô nhiễm, thực phẩm bẩn… đã làm tăng nguy cơ thiếu hụt vi chất, tăng các gốc tự do… dẫn đến cơn thuỷ triều các bệnh mạn tính không lây, trong đó có ung thư.

Theo Báo cáo Toàn cầu về Ung thư năm 2020 của Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm Việt Nam ước tính có khoảng 165.000 ca mắc ung thư và 115.000 ca tử vong do ung thư. Số ca mắc và tử vong vẫn có xu hướng tăng đáng kể trong những năm gần đây.

Chuyên gia này nhấn mạnh, thực phẩm chức năng có 3 cơ chế phòng chống ung thư. Một là, tăng sức khỏe chung như tăng miễn dịch, tăng sức đề kháng. Hai là, thực phẩm chức năng chứa các hoạt chất chống ung thư như chất ức chế tế bào ác tính, bảo vệ and, gene trước tác nhân k, giảm biến dị nhiễm sắc thể, chống đột biến tế bào, khử tác nhân k.

Thứ ba, thực phẩm chức năng giúp giảm tác dụng phụ của hóa-xạ trị như buồn nôn, rụng tóc, mệt mỏi, mất ngon miệng; tăng hiệu quả của tân dược.

Theo Dược sĩ Nguyễn Xuân Hoàng, Phó Chủ tịch Hiệp hội, Phó Viện trưởng Viện Thực phẩm chức năng, Nghị quyết 36-NQ/TW của Bộ Chính trị năm 2023 về phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ phát triển bền vững đất nước đã nhấn mạnh yêu cầu đẩy mạnh ứng dụng công nghệ sinh học trong lĩnh vực y tế, trong đó có thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ thảo dược.

Đây cũng là xu hướng tất yếu của ngành thực phẩm chức năng trong nhiều năm qua nhằm tìm ra các hoạt chất, dược liệu quý ứng dụng vào trong các sản phẩm để chăm sóc sức khoẻ người dân.

Tại hội thảo, các chuyên gia khẳng định vai trò quan trọng của các dược liệu, hoạt chất sinh học trong việc tăng cường miễn dịch, hỗ trợ chống ô-xy hoá, chống gốc tự do, phòng ngừa ung thư, hỗ trợ hồi phục sức khoẻ để giảm tác dụng phụ của hoá trị, xạ trị trong điều trị ung thư.

Một số dược liệu, hoạt chất sinh học tiêu biểu có thể kể đến Lunasin Fucoidan, nấm ngưu chương chi, DeltaImmune…

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Văn Truyền, chuyên gia dược học, Lunasin là một peptid chiếm tỷ lệ thấp trong hạt đậu tương, có khả năng chống phân chia tế bào bằng cách ức chế protein của nhiễm sắc thể (chromosome) “hypoacetylated histone".

Năm 2016, Công ty Narra Biosciences (Berkeley, CA 94707, Hoa Kỳ) đã ký Thỏa thuận chuyển giao công nghệ chiết xuất Soy protein giàu lunasin (LES) từ đậu tương Việt Nam cho Công ty Hồng Bàng.

Theo Phó Giáo sư Lê Văn Truyền, Lunasin đã được chứng minh về mặt sinh khả dụng có thể kháng lại sự phân hủy qua đường dạ dày-ruột và huyết tương, vào được trong máu và đến được các cơ quan đích (target organ) một cách toàn vẹn dưới dạng có hoạt tính

Tác dụng của Lunasin đối với ung thư vú, ruột kết… đã được chứng minh trên nuôi cấy tế bào và mô hình thí nghiệm trên động vật (các nghiên cứu in vitro).

"Lunasin có thể là một hoạt chất thế hệ mới có tác dụng phòng ngừa ung thư được chiết xuất từ các hạt có trong tự nhiên. Tuy nhiên, vẫn cần tiến hành thêm các nghiên cứu lâm sàng (clinical trial) về tác dụng và cơ chế tác dụng của Lunasin trong phòng/điều trị ung thư", ông Truyền nhấn mạnh.

Các chuyên gia, nhà khoa học và đại diện các doanh nghiệp đã thảo luận và giải đáp nhiều thắc mắc của người tham gia để làm rõ hơn về các căn cứ khoa học, cơ chế tác dụng và đặc biệt là việc ứng dụng, sử dụng dược liệu, hoạt chất sinh học này vào trong thực tế phát triển các sản phẩm chăm sóc sức khoẻ tại Việt Nam.