Sản phụ 30 tuổi, mang thai lần ba, huyết áp tăng cao, rối loạn chức năng gan thận. Chị có tiền sử cao huyết áp, mắc chứng tiền sản giật, hai vết mổ đẻ cũ.

Bác sĩ Trần Việt Phương Khoa Sản 2, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Hải Phòng, cho biết lần đầu tiên mang thai, huyết áp chị tăng cao, nguy cơ tiền sản giật lớn. Kíp bác sĩ đành quyết định phẫu thuật mở đình chỉ thai để bảo vệ tính mạng mẹ khi thai nhi được 27 tuần tuổi.

Khi mang thai lần hai, bác sĩ lập kế hoạch chăm sóc thai, kết hợp điều trị chống đông để tránh nguy cơ tiền sản giật ngay từ đầu. Quá trình điều trị, huyết áp của sản phụ diễn biến rất thất thường, song, em bé may mắn chào đời ở tuần thứ 34. Bác sĩ tư vấn với thể trạng của sản phụ không phù hợp để mang thai thêm lần nào nữa.

Tuy nhiên do lỡ kế hoạch, chị tiếp tục mang thai lần ba. Khi tuần thứ 30, huyết áp của sản phụ tăng quá cao, lên tới 200/110 mmHg (huyết áp bình thường dưới 140/90 mmHg), protein trong máu giảm, diễn biến sức khỏe rất xấu: đau đầu, mệt mỏi, mắt nhìn mờ, rối loạn chức năng gan, thận... Bác sĩ chẩn đoán thai phụ mắc bệnh lý tiền sản giật nặng, cần đình chỉ thai nhi lập tức.

Tuy nhiên, khi siêu âm, thai nhi quá nhỏ do suy dinh dưỡng, cộng với việc mẹ sử dụng quá nhiều thuốc điều trị nội khoa trước đó, dẫn tới tuần hoàn nhau thai hạn chế. Bác sĩ quyết định kéo dài thời gian sinh để bé cứng cáp hơn. Đến tuần 32, tình trạng sức khỏe sản phụ ngày càng xấu đi. Nhận định nếu tiếp tục giữ thai sẽ gây biến chứng khó lường, kíp bác sĩ quyết định phẫu thuật, đưa bé gái ra đời an toàn, nặng 1 kg. Bé được đưa ngay vào lồng ấp, nuôi dưỡng theo phương pháp Kangaroo.

Sau hai tuần, cân nặng bé lên 1,4 kg, chỉ số sơ sinh ổn định, các phản xạ sơ sinh đều tốt. Ngày 7/12, sức khỏe của sản phụ ổn định, xuất viện.

Tiền sản giật (trước đây gọi là nhiễm độc thai nghén) là biến chứng thai kỳ nghiêm trọng do huyết áp tăng cao và có các dấu hiệu tổn thương các cơ quan khác, như thai phụ bị một số chứng rối loạn như máu khó đông, tiền sử mắc bệnh tiểu đường, bệnh thận, hoặc bệnh tự miễn như lupus (lở ngoài da) trước đó.

Bệnh có các triệu chứng tăng huyết áp, có đạm trong nước tiểu của thai phụ, phù cơ thể. Cứ 100 người mang thai có 2-8 người mắc tiền sản giật. Mỗi năm, thế giới có hơn 10 triệu ca mắc, 76.000 sản phụ tử vong do bệnh này và các rối loạn cao huyết áp có liên quan.

Phụ nữ mang thai dù có huyết áp bình thường cũng có thể bị tiền sản giật vào tuần thứ 21 của thai kỳ.

Bác sĩ cho biết, tiền sản giật gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sản phụ và thai nhi, ví dụ làm tăng nguy cơ sinh non, sinh con thiếu cân. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến tình trạng sản giật, sản phụ co giật, mất ý thức, hôn mê, nguy hiểm đến tính mạng. Sau sinh, tiền sản giật có thể dẫn đến các bệnh lý nguy hiểm như tai biến mạch máu não, tổn thương thận nặng, bệnh thận mạn tính...

Hiện chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu tiền sản giật. Tuy nhiên, bệnh có thể dự phòng, phát hiện sớm từ tuần thai thứ 11, bằng cách khám sàng lọc qua 3 bước gồm đo huyết áp, siêu âm đo doppler động mạch tử cung và lấy máu xét nghiệm. Khám sàng lọc giúp giảm gần 70% trường hợp tiền sản giật nói chung và gần 90% ca tiền sản giật trước tuần thai thứ 32.

Bác sĩ khuyến cáo các sản phụ nên khám thai định kỳ đầy đủ. Phụ nữ trên 35 tuổi mang thai, có tiền sử tăng huyết áp, tiền sản giật, đái tháo đường hoặc bệnh thận, thiếu dinh dưỡng, thừa cân trong thai kỳ, cần quản lý thai kỳ chặt chẽ hơn vì nguy cơ cao bị tiền sản giật. Tiền sản giật cũng có thể xảy ra ở giai đoạn cuối thai kỳ với hậu quả khó lường.

Thúy Quỳnh