Mỗi năm, thế giới có hơn 5.100 phụ nữ mắc và 2.500 người chết do ung thư cổ tử cung. Tại Việt Nam, các nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ mắc các tổn thương tiền ung thư cổ tử cung thường ở độ tuổi 30-45.

Là căn bệnh nguy hiểm nhưng ung thư cổ tử cung có thể dự phòng bằng cách tiêm vaccine hoặc sàng lọc, phát hiện sớm và điều trị kịp thời, làm giảm tử vong và gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Ông Trần Đăng Khoa, Phó Vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em (Bộ Y tế) cho biết, hiện, Việt Nam đã có đề án thí điểm sàng lọc phát hiện sớm ung thư cổ tử cung, xây dựng kế hoạch hành động quốc gia về dự phòng và kiểm soát ung thư cổ tử cung.

Từ năm 2010 đến nay, một số tỉnh, thành phố đã triển khai các chương trình sàng lọc ung thư cổ tử cung và xử trí các trường hợp bất thường. Tỷ lệ sàng lọc căn bệnh này hằng năm đạt khoảng 28%.

Tuy nhiên, việc sàng lọc mới chỉ thụ động khi người dân đi khám phụ khoa mà chưa triển khai được chương trình sàng lọc chủ động. Tỷ lệ sàng lọc ở phụ nữ còn khá thấp nên khó đạt mục tiêu đã đặt ra trong kế hoạch hành động quốc gia là 60% vào năm 2025.

Theo ông Trần Đăng Khoa, nguyên nhân tỷ lệ sàng lọc ung thư cổ tử cung thấp là do năng lực sàng lọc của các tuyến còn hạn chế. Chỉ có 22% bệnh viện huyện có khả năng thực hiện xét nghiệm tế bào học cổ tử cung, còn lại chỉ lấy bệnh phẩm cổ tử cung gửi tuyến trên xét nghiệm.

Bên cạnh đó, hiện tại, Luật Bảo hiểm y tế chưa cho thanh toán đối với các chi phí khám sàng lọc. Chi phí khá đắt tiền, nên chưa thể triển khai khám sàng lọc ung thư cổ tử cung một cách có hệ thống.

Ông Trần Đăng Khoa đề xuất, hiện kỹ thuật VIA là một phương pháp sàng lọc ung thư cổ tử cung có chi phí thấp nhất nên có thể đưa vào danh mục chi trả của bảo hiểm y tế, áp dụng tại các tuyến y tế cơ sở.

Đối với các kỹ thuật sàng lọc đắt tiền hơn như xét nghiệm tế bào và virus HPV, cần tiếp tục nghiên cứu xây dựng lộ trình và tỷ lệ đồng chi trả bảo hiểm y tế; nghiên cứu chính sách ưu tiên đối với nhóm phụ nữ nghèo, phụ nữ yếu thế.