Tiến sĩ Đỗ Tuấn Đạt, Chủ tịch Công ty Vaccine và Sinh phẩm số 1 (VABIOTECH), Bộ Y tế, sáng 4/5 đánh giá: "Đây có thể nói là thành công bước đầu quá trình thử nghiệm vaccine Covid-19 của Việt Nam".

Trong 4-5 ngày tới, đàn chuột sẽ được lấy máu để đánh giá lần một. Công tác đánh giá lần hai sẽ được tiến hành vào 14 ngày tiếp theo.

"Dự tuyển vaccine" là vaccine ban đầu dùng để thử khả năng sinh kháng thể trên chuột. Khi kết quả thử trên chuột cho thấy kháng thể tốt, nhà nghiên cứu sẽ phát triển thành vaccine hoàn chỉnh hơn để thử nghiệm trên người.

Theo tiến sĩ Đạt, nguyên liệu để sản xuất vaccine là chủng mang vùng kháng nguyên (chất giúp cơ thể sản sinh kháng thể) đặc hiệu của nCoV, đã được thử nghiệm trên nhiều loài động vật và cho kết quả an toàn.

Sau khi thử nghiệm về khả năng đáp ứng miễn dịch, sinh kháng thể, nhà nghiên cứu tiếp tục phát triển vaccine hoàn chỉnh để đánh giá hiệu lực ngừa virus xâm nhập trên động vật. Quá trình này dự kiến mất từ 8 đến 9 tháng.

Bước cuối cùng và khó nhất là đánh giá vaccine khi tiêm thử nghiệm trên người.

"Những số liệu thử nghiệm trên động vật giúp ích rất nhiều khi chuẩn bị tiến hành thử nghiệm trên người", tiến sĩ Đạt nói.

Ông cũng cho biết VABIOTECH đang nỗ lực rút ngắn thời gian nghiên cứu, sản xuất vaccine dựa trên các kinh nghiệm sẵn có, đảm bảo các tiêu chuẩn và trình tự thử nghiệm. Các phương án liên quan tới sản xuất kháng nguyên, vaccine ở quy mô lớn cũng được gấp rút nghiên cứu, xây dựng.

Dự kiến, vaccine Covid-19 "made in Vietnam" đầu tiên sẽ hoàn thành sau 12-18 tháng.

Theo Hội Y học dự phòng Việt Nam, vaccine được coi là loại "thuốc đặc biệt", phải đảm bảo an toàn cao nhất và rủi ro ở mức thấp nhất với cơ thể người. Vì vậy quá trình nghiên cứu phát triển vaccine phải qua nhiều khâu thử nghiệm nghiêm ngặt. Quá trình này bao gồm thử nghiệm trên động vật đánh giá sản sinh kháng thể, hoàn chỉnh vaccine và tiếp tục đánh giá hiệu quả bảo vệ trên động vật, sau đó thử nghiệm trên người trước khi được cấp phép đưa ra thị trường.

Trong đó, quá trình thử nghiệm trên người gồm 3 giai đoạn. Giai đoạn một thử trên 30-50 người trưởng thành khỏe mạnh, tiêm thử vaccine từ liều thấp đến liều cao. Giai đoạn hai thực hiện trên 200 người trưởng thành khỏe mạnh, nhằm mục đích đánh giá tính an toàn và hiệu quả miễn dịch, đồng thời lựa chọn liều lượng và thời gian tiêm thích hợp. Giai đoạn ba tiêm thử cho tối thiểu 500 người, trong đó có trẻ em và người cao tuổi, thực hiện tại nhiều địa điểm, phác đồ tiêm chủng được lựa chọn từ giai đoạn hai, nhằm đánh giá tính an toàn và hiệu quả của vaccine trên một nhóm cộng đồng lớn hơn.

Việt Nam có 4 đơn vị đang nghiên cứu vaccine Covid-19, trong đó VABIOTECH là đơn vị đầu tiên thử nghiệm trên chuột.

Trên thế giới, khoảng 100 nhà sản xuất cũng thử nghiệm vaccine trên động vật, 8 nhà phát triển vaccine đến giai đoạn thử nghiệm lâm sàng.

Tiến sĩ Đạt cho biết kết quả nghiên cứu trên thế giới là bài học kinh nghiệm trong quá trình nghiên cứu sản xuất vaccine tại Việt Nam.

Chi Lê