"Dịch có thể kéo dài một đến hai năm nữa. Nhiều chuyên gia cho rằng, Covid-19 không thể chấm dứt hẳn như dịch Sars được, nó dai dẳng như như cúm hay HIV", ông Phu nói tại buổi công bố quy trình dịch tễ phòng Covid-19, sáng 17/5.

Người mắc SARS thường là các ca bệnh nặng, vào bệnh viện cách ly và điều trị ngay, nhưng nhiều ca bệnh Covid-19 không có triệu chứng, nên khó phát hiện, dễ lây lan cộng đồng. 

"Như ca bệnh ở Tây Ninh vượt biên trái phép vừa được phát hiện, cũng không có triệu chứng. May mà hệ thống quốc phòng an ninh đã vào cuộc mạnh mẽ, phát hiện được ngay, cách ly được 17 người tiếp xúc gần với người này", ông Phu lấy ví dụ.

Trên thế giới, nhiều nước ở châu Âu, châu Mỹ, châu Á chưa đến đỉnh dịch, trong khi châu Phi cũng đang phải đặt câu hỏi. Nếu dịch đến các nước ở châu lục này sẽ rất khó khăn. Bởi họ có nền kinh tế yếu, hệ thống y tế chưa được đảm bảo.

"Không thể nói được dịch hết ngay, khi nào hết, mà nó còn kéo dài", ông Phu nói.

Hôm 15/5, WHO cũng nói nCoV có thể không bao giờ biến mất. Quan chức cấp cao WHO cho biết rất khó dự đoán khi nào chúng ta sẽ chiến thắng nó và cảnh báo người dân toàn cầu sẽ phải học cách sống chung với nCoV vì nó có thể tồn tại mãi.

"Virus này có thể trở thành một loại virus thường thấy trong cộng đồng và có thể không bao giờ biến mất", Michael Ryan, giám đốc phụ trách tình huống khẩn cấp của WHO, nói. "HIV chưa biến mất, nhưng chúng ta phải chấp nhận sống chung", ông nói thêm.

Ông Phu cho biết Việt Nam vẫn thực hiện chiến lược xuyên suốt từ đầu dịch cho đến nay và về sau là ngăn chặn phát hiện, cách ly, khoanh vùng và dập dịch triệt để. Các hệ thống từ y tế, quốc phòng, quân đội,... kể cả người dân đều đã có kinh nghiệm từ cách phòng cho đến chấp hành các quy tắc chống dịch. Do vậy, dịch bệnh được kiểm sát tốt, số ca nhiễm ít, chưa có ca tử vong. 

"Điều quan trọng là chúng ta không được chủ quan. Tiếp tục làm tốt sẽ không bị làn sóng thứ 2, nếu có thì chỉ là ổ dịch nhỏ, có thể khống chế được", ông Phu nói.

Thời gian này, Việt Nam đón công dân về nước. Trong số này, có phát hiện các ca bệnh mới nhưng không đáng lo ngại vì họ được cách ly ngay sau khi nhập cảnh, được xét nghiệm và theo dõi sức khoẻ 14 ngày, không có nguy cơ lây nhiễm cộng đồng.

Ông Phu cho rằng cần phải lường trước những trường họp về từ đường mòn ở các biên giới. Đặc biệt, ngành y tế cần tiếp tục rà soát, phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ ở cộng đồng có biểu hiểu hiện sốt ho, khó thở... phải được cách ly, xét nghiệm ngay.

"Khi ta phát hiện sớm các ca bệnh, sẽ khoanh vùng ngay, dịch chỉ như đốm lửa nhỏ, có thể dập được hoàn toàn", ông Phu nhấn mạnh.

Trước lo ngại về việc quá tải số bệnh nhân "nhập khẩu" từ nước ngoài khi từ sáng 15/5 đến nay phát hiện 30 ca bệnh, ông Phu cho rằng ngành y tế vẫn đủ năng lực ứng phó. Những ca nhập cảnh này không thể lây lan ra cộng đồng, Việt Nam còn có kinh nghiệm chống dịch SARS trước đó nên hoàn toàn đáp ứng được.

"Năng lực cách ly, phát hiện vẫn đảm bảo. Còn về điều trị, chúng ta đang làm tốt, vẫn áp dụng '4 tại chỗ', những ca nhẹ để tuyến dưới chỉ những ca nặng mới chuyển tuyến trên. Như mới đây, 23 ca bệnh nhập cảnh thì vẫn đang điều trị ở Thái Bình", ông Phu nói.

Theo ông Phu, những ca bệnh "nhập khẩu" không cần lo ngại, mà lo ngại lớn nhất là lây nhiễm cộng đồng.  31 ngày qua Việt Nam không có ca lây nhiễm cộng đồng, song không được chủ quan.  Nếu để lây nhiễm, số ca bệnh sẽ lớn, gây quá tải, không thể điều trị, hệ thống y tế có thể vỡ trận.

"Tuy nhiên với cách chống dịch như hiện nay, tôi tin Việt Nam sẽ không có kịch bản này xảy ra", ông Phu nhận định.

Lê Nga