Từ khi phát hiện ca dương tính đầu tiên vào ngày 12/11, làng Nú, xã Hà Bầu, huyện Đắk Đoa giờ đang trở thành tâm dịch mới và là ổ dịch lớn nhất, phức tạp nhất từ trước đến nay của tỉnh Gia Lai. Tính đến ngày 24/11, cơ quan chức năng đã ghi nhận 169 ca mắc Covid-19 tại bảy trong tổng số tám làng đồng bào dân tộc thiểu số.

Theo nhận định của cơ quan chức năng, ổ dịch ở xã Hà Bầu xuất phát từ đám tang tại làng Nú và điều đáng nói là, trường hợp người dân dự đám tang và làm lây lan cho nhiều người ở Hà Bầu không phải là cá biệt. Trước đó, tại làng 50 (phường Yên Đổ, TP Pleiku), cũng từ một đám tang đã khiến hàng trăm người dân bị dương tính với SARS-CoV-2. Liên tiếp sau đó, từ đám tang này, cơ quan chức năng phát hiện hàng trăm người dân thuộc các làng: Ốp (phường Hoa Lư), Kép (phường Đống Đa), Tiêng 1, Tiêng 2 (xã Tân Sơn)… nhiễm Covid-19. Hiện các làng này đều đang được phong tỏa, cách ly để triển khai các biện pháp ngăn chặn dịch lây lan...

Cũng như tỉnh Gia Lai, trong đợt dịch Covid-19 thứ tư này, nhất là trong ba tháng gần đây, tình hình dịch Covid-19 trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk diễn biến hết sức phức tạp, khó lường. Nhiều ổ dịch xuất hiện ở các buôn đồng bào dân tộc thiểu số. Sự thiếu kiểm soát đã khiến số người mắc Covid-19 tăng nhanh, gây nhiều khó khăn và áp lực cho công tác truy vết, xét nghiệm, cách ly và thu dung điều trị. Theo báo cáo của Sở Y tế Đắk Lắk, tỷ lệ số ca mắc Covid-19 trong đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh chiếm hơn 60% trên tổng số ca nhiễm (6.906 trường hợp) và số người mắc hiện vẫn không ngừng tăng lên.

Từ diễn biến dịch và số ca nhiễm được phát hiện tại một số buôn, làng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn các tỉnh Tây Nguyên trong thời gian gần đây cho thấy một thực tế rất đáng quan tâm. Đó là theo tập quán hiện đang tồn tại trong đời sống của đồng bào các dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên, hễ một buôn, làng nào có đám tang (hoặc lễ hội) thì người dân các làng lân cận (thậm chí các buôn, làng ở xa, nếu được tin) sẽ đến tham dự; cá biệt ở một số nơi, sự việc có khi diễn ra nhiều ngày…

Theo ông Rơ Châm Thót, Bí thư Chi bộ làng Ốp (làng đang cách ly), phường Hoa Lư, TP Pleiku, tỉnh Gia Lai, khi làng có người chết thì bà con tập trung đến, ai có ghè (ghè rượu) thì mang ghè, có con gà thì mang gà... để chia buồn; con thú lớn (heo, bò) thì họ hàng, anh em trong gia đình người mất phải lo. Người đến viếng thường là ngồi chung, uống chung, sinh hoạt chung; có những gia đình tổ chức hai, ba, thậm chí bốn ngày mới hết. Hiện tại nhiều buôn, làng đồng bào dân tộc thiểu số vẫn giữ nguyên phong tục như thế… Ông H’Yâo Knul, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Đắk Lắk cho rằng, bao đời nay, đồng bào dân tộc thiểu số ở Đắk Lắk và các tỉnh Tây Nguyên sinh sống theo cộng đồng dòng tộc, buôn, làng và mọi sinh hoạt đều mang tính gắn kết, cộng đồng cao. Đó là một thực tế còn tồn tại hiện nay ở các địa phương.

Việc đồng bào tụ tập đông người, ăn uống, sinh hoạt chung lại thiếu biện pháp phòng ngừa hiệu quả trong thời điểm đang xảy ra dịch Covid-19 là một trong những nguyên nhân, đồng thời là mối nguy hiểm, tiềm ẩn nhiều rủi ro lây nhiễm cao đòi hỏi chính quyền các cấp, các đoàn thể, tổ chức chính trị-xã hội, quần chúng cần cùng vào cuộc. Theo đó, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức phù hợp; đồng thời phải gắn với việc kiên quyết áp dụng những biện pháp hạn chế tập trung đông người, thực hiện nghiêm các biện pháp phòng chống dịch, thông điệp 5K… nhằm tránh những sự việc đáng tiếc như vừa qua.