* Cũng trong tối 28/11, Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa tuyên bố ông vô cùng thất vọng trước việc một số nước quyết định áp dụng lệnh cấm nhập cảnh với người đến từ một số quốc gia miền Nam châu Phi, bao gồm cả Nam Phi, do sự xuất hiện của biến thể Omicron của virus SARS-CoV-2.

Trong bài diễn văn trước toàn dân được phát sóng trực tiếp trên truyền hình, ông Ramaphosa nhấn mạnh lệnh cấm là phi lý và không công bằng đối với đất nước Nam Phi nói riêng và các nước khu vực miền Nam châu Phi nói chung.

Ông cho rằng việc cấm đi lại không có cơ sở khoa học, cũng như sẽ không hiệu quả trong việc ngăn chặn sự lây lan của biến thể này. Điều duy nhất mà lệnh cấm này mang lại là sẽ gây ra thiệt hại nặng nề hơn nữa cho nền kinh tế của các nước bị ảnh hưởng, đồng thời làm suy yếu khả năng ứng phó và phục hồi sau đại dịch.

Hiện tại, những nước đã áp dụng các hạn chế đi lại đối với một số nước châu Phi gồm có Vương quốc Anh, Mỹ, Liên minh châu Âu (EU), Canada, Thổ Nhĩ Kỳ, Sri Lanka, Oman, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), Australia, Nhật Bản, Thái Lan, Seychelles, Brazil, Guatemala, cùng một số quốc gia và vùng lãnh thổ khác.

Tổng thống Nam Phi tuyên bố lệnh cấm này hoàn toàn không chính đáng so với cam kết mà nhiều nước trong số các quốc gia đang áp dụng đã đưa ra tại cuộc họp Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi (G20) ở Rome (Italy) tháng 10 vừa qua.

Ông nói: “Tại cuộc họp đó, họ đã cam kết sẽ khởi động lại du lịch quốc tế một cách an toàn và có trật tự, phù hợp với quy định của các tổ chức quốc tế liên quan như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO), Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) và Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD)”.

Theo ông Ramaphosa, tuyên bố Rome của G20 đã ghi nhận hoàn cảnh khó khăn của ngành du lịch ở các nước đang phát triển và đưa ra cam kết hỗ trợ “sự phục hồi nhanh chóng, linh hoạt, toàn diện và bền vững của ngành du lịch”.

Tổng thống Ramaphosa kêu gọi tất cả các quốc gia đã áp dụng lệnh cấm đi lại khẩn trương đảo ngược quyết định và dỡ bỏ lệnh cấm trước khi có thêm bất kỳ thiệt hại nào đối với nền kinh tế và sinh kế của người dân các nước châu Phi. Ông cũng cho biết Nam Phi sẽ tiếp tục làm việc với WHO để được hướng dẫn về việc tổ chức đi lại an toàn, trong bối cảnh cơ quan y tế toàn cầu này cũng đưa ra khuyến cáo phản đối việc đóng cửa biên giới.

Theo Tổng thống Ramaphosa, giống như hầu hết các quốc gia khác, Nam Phi có đầy đủ phương tiện để kiểm soát nguy cơ lây lan các biến thể sang các quốc gia khác, bao gồm yêu cầu khách du lịch xuất trình giấy chứng nhận tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19 và xét nghiệm PCR âm tính trong vòng 72 giờ trước khi khởi hành và đeo khẩu trang suốt quá trình di chuyển.

Tổng thống Nam Phi cũng nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc đấu tranh để mọi người được tiếp cận vaccine ngừa Covid-19 một cách bình đẳng, vì sự bất bình đẳng trong tiếp cận vaccine không chỉ gây thiệt hại cho cuộc sống và sinh kế ở những quốc gia yếu thế, mà còn đe dọa những nỗ lực toàn cầu nhằm vượt qua đại dịch.

Ông tuyên bố: “Sự xuất hiện của biến thể Omicron sẽ là một lời cảnh tỉnh cho thế giới rằng tình trạng bất bình đẳng vaccine không thể tiếp diễn. Cho đến khi tất cả mọi người được tiêm phòng, tất cả mọi người sẽ có nguy cơ mắc bệnh”.

Tổng thống Nam Phi cũng kêu gọi: “Thay vì cấm đi lại, các quốc gia giàu có trên thế giới cần hỗ trợ nỗ lực của các nền kinh tế đang phát triển trong việc tiếp cận và sản xuất đủ liều vaccine cho người dân của họ ngay lập tức”.

Trong một diễn biến liên quan, Giám đốc cơ quan y khoa thuộc Bộ Y tế Tanzania, Aiffelo Sichalwe cho biết nước này đang theo dõi biến thể Omicron, đồng thời kêu gọi người dân cảnh giác trước làn sóng lây nhiễm Covid-19 thứ tư có thể sắp xảy ra.

Trong tuyên bố trên trang cá nhân đêm 27/11, ông Sichalwe tuyên bố giới chức Tanzania đang theo dõi chặt chẽ biến thể mới và đang thực hiện các biện pháp nhằm ngăn chặn làn sóng lây nhiễm thứ tư và biến thể Omicron xâm nhập vào nước này.

Các biện pháp ngăn chặn bao gồm cả việc tăng cường xét nghiệm Covid-19 tại các sân bay, bến cảng và biên giới. Ông Sichalwe nhắc nhở người dân Tanzania tiếp tục tuân thủ các biện pháp phòng ngừa Covid-19 theo chỉ dẫn của cơ quan y tế, bao gồm đeo khẩu trang, rửa tay bằng nước và xà phòng, tránh tụ tập không cần thiết.