Bộ Y tế đã cấp phép cho phương pháp Gene Xpert để phát hiện khẳng định nCoV. Phương pháp này vốn được sử dụng để xét nghiệm vi khuẩn lao với độ đặc hiệu và độ nhạy rất cao trong mạng lưới phòng chống lao Việt Nam từ năm 2012. Phương pháp GeneXpert cũng là RT-PCR nhưng có tốc độ nhanh, chính xác và tự động nhiều hơn từ quy trình tách chiết, pha trộn đến phân tích mẫu.

Bản chất của xét nghiệm này cũng là RT-PCR nhưng ưu việt hơn khi hệ thống hoạt động hoàn toàn tự động, con người can thiệp vào rất ít, chủ yếu là khâu lấy mẫu và kết quả sẽ có trong vòng 35-45 phút.

Phó Giáo sư Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, cho biết ngay sau khi tiếp nhận hơn 16.000 test xét nghiệm nCoV sử dụng trên máy Gene Xpert, Bệnh viện Phổi Trung ương đã liên hệ với Viện Vệ sinh dịch tế Trung ương thực hiện kiểm chuẩn.

Các chuyên gia thử nghiệm một tập hợp gồm 30 mẫu với nồng độ khác nhau, được kiểm chuẩn của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương và thực hiện xét nghiệm cho 10 người. Kết quả trùng khớp 100% với phương pháp Real-Time PCR kinh điển. Kỹ thuật này cũng phát hiện được hai gene của virus nên độ tin cậy rất cao.

"Như vậy có thể khẳng định chúng ta đã hoàn toàn làm chủ được kỹ thuật này ngay sau khi nhận được test mới", ông Nhung nói.

Ngay sau khi được Bộ Y tế cấp phép và thông qua quy trình kỹ thuật, bệnh viện sẽ cử cán bộ hỗ trợ tới các địa phương có nguy cơ cao như Đà Nẵng, Hải Dương, Quang Nam... triển khai xét nghiệm nhanh nhất. Ưu thế cho kết quả nhanh sẽ giúp các bệnh viện ra những quyết định phân luồng, cách ly, đảm bảo số người tiếp xúc ít nhất.

Hiện tại, 218 hệ thống máy Gene Xpert của Bệnh viện Phổi Trung ương ở tại các địa phương đã sẵn sàng kích hoạt. Kỹ thuật này cũng sẽ được nhanh chóng triển khai tại các tỉnh có dịch đợt này qua đào tạo trực tuyến. Các tỉnh còn lại cũng được tiếp cận làm quen để sẵn sàng triển khai thực hiện khi có nguy cơ trong thời gian tới.

Chia sẻ về nguyên nhân một số trường hợp xét nghiệm đến lần thứ 3 mới phát hiện mắc Covid-19, Phó Giáo sư Nhung cho biết, có hai nguyên nhân.

Nguyên nhân thứ nhất là dù bệnh nhân mắc Covid-19 nhưng virus chưa nhân lên đủ nồng độ để cho kết quả dương tính. Nguyên nhân thứ hai rất quan trọng, là kỹ thuật. Kỹ thuật lấy mẫu phải đảm bảo chuẩn, mẫu có chất lượng. Theo Phó Giáo sư, nếu lấy mẫu thật tốt thì chắc chắn sẽ làm tốt. Những người có kết quả xét nghiệm Real-Time PCR có kết quả âm tính vẫn cần cách ly 14 ngày sau khi tiếp xúc gần với người bệnh, người nghi nhiễm.

Bệnh viện Phổi Trung ương đã lập kế hoạch dài hơi để bảo vệ bệnh viện ứng phó với Covid-19. Bệnh viện kiếm soát người ra vào từ ngoài cổng với ba lớp bảo vệ. Tất cả bệnh nhân, người nhà bệnh nhân và khách đến đều được kiểm tra đúng theo quy định của Bộ Y tế như đo nhiệt độ từ xa bằng máy đo hồng ngoại, khai báo điện tử kết hợp khai báo giấy. Khoa khám bệnh là lớp thứ hai và trong hệ thống bệnh viện lại tiếp tục sàng lọc. Nếu có nghi ngờ sẽ chuyển làm ngay làm xét nghiệm Gene Xpert.

Ông Nhung cho biết, trong thời gian tới, bệnh viện sẽ xây dựng quy định trong chỉ định xét nghiệm Xpert cùng với xét nghiệm Real-Time PCR thường quy. Có 3 trường hợp cần làm xét nghiệm nhanh: sàng lọc lớp 1 có yếu tố dịch tễ; nếu nghi ngờ, sàng lọc lớp 2 với các triệu chứng lâm sàng nghi Covid-19; sàng lọc trong các khoa điều trị theo dõi có những bất thường nghi Covid-19. Người bệnh nên được làm xét nghiệm ngay và cho kết quả nhanh để có quyết định phân loại giảm thiểu tiếp xúc và lây lan.

Thúy Quỳnh