Hỏi: Kính mong tạp chí TSK giúp tôi biết cây này tên gì, công dụng của cây?

ĐÁP : Cây bạn hỏi có tên là “ Lá móng” , hay “Lá móng tay” , tên khoa học là Laucsonia inermis L . , thuộc họ Tử vi ( Lythraceae ) . Gọi là Lá móng vì ngày xưa khi chưa có mỹ phẩm, phụ nữ đã dùng lá cây này để nhuộm móng tay, móng chân và bôi môi cho có màu đỏ. Đây là cây nhỏ cao 2 – 6m, thân nhắn, có gai tù ở đầu cành. Lá đơn, nguyên, mọc đối, hình trái xoan, dài 2 – 3cm, rộng 1cm, hai đầu thon nhọn. Cụm hoa là chùy ngọn cành, mang nhiều hoa nhỏ màu trắng, hồng hay đỏ . Bốn lá đài hình chuông. Bầu trên 4 ô. Quả nang nhỏ, hình cầu, có 4 ô, chứa nhiều hạt nhỏ hình tháp, màu nâu đỏ. ( Cây có nguồn gốc ở Tây Á, được trồng từ Bắc Phi tới Trung Á và Ấn Độ. Ở nước ta, cây cũng được trồng ở nhiều nơi làm cảnh; có người dùng lá, vỏ thân và rễ làm thuốc. |

Thành phần hóa học: Lá móng tươi chứa acid augustic suavissimosid R1, afzelin, các heterosid khi thủy phân sẽ giải phóng chất lawson, hàm lượng khoảng 1 %, có tác dụng kháng sinh. Ngoài ra, còn có tinh dầu 1, 2 %, chất nhựa 2 – 3 %, tannin và khoảng 2 % chất màu 2 - hydroxy 1.4 - naphthoquinon có tinh thể hình kim, màu vàng da cam. Rễ có catechin, rubinaphtin B. Hạt chứa 5 – 6% chất dầu không khô. Theo y học cổ truyền, toàn cây (lá, vỏ thân, rễ) có tác dụng lợi tiểu, tiêu viêm. Lá móng có tác dụng hoạt huyết , tán ứ , được dùng làm thuốc trị bệnh ngoài da như hắc lào, ghẻ lở, mụn nhọt (lá tươi giã nát, trộn với giấm), cũng dùng trị tiêu chảy, trừ giun sán và bệnh bại liệt (dùng khô với liều 8 – 20g, sắc uống). Cao Lá móng có tác dụng chống viêm. Ở Ấn Độ, người ta dùng làm thuốc trị đau đầu và trị bỏng. Nước sắc lá được dùng làm thuốc súc miệng để giảm đau họng. Dịch lá thêm nước và đường uống trị di tinh. Người A Rập cũng dùng nó làm thuốc điều kinh và gây sẩy thai. Hoa dùng chữa sốt, mất ngủ .

Đơn thuốc ( theo cố Lương y L . T . Đức )

- Chữa con gái chậm có kinh Lá móng 50g , sắc uống .

- Thông kinh bế , để tránh thụ thai : Lá móng 50g , Ich mâu 40g , Nghệ đen 30g , sắc uống , mỗi ngày 1 thang cho đến khi thấy kinh mới thôi .

- Chữa nấm móng tay , móng chân , lở ngứa ở kẽ chân rồi lấy lan sang các ngón khác , có khi lở cả bàn tay , bàn chân . Dùng Lá móng giã nát với ít hạt muối , rồi đắp vào buổi tối , buộc rịt lại . Ngày có thể mở ra cho thoáng hơi và dễ làm việc . Tuần đầu thay thuốc mới hằng ngày . Tuần thứ hai , đắp thuốc thưa ra 2 ngày một lần . Tuần thứ ba đắp 3 ngày một lần . Khi hết lở ngứa mà bong da , thì bôi nhựa lá Lô hội , hay đắp lá cây Thuốc bỏng , hoặc bôi dầu Gấc .