Mía dò làm thuốc và thức ăn

Theo Tạp chí Thuốc và Sức khoẻ 08:42 25/11/2019 - Bài thuốc dân gian

Mía dò có tên khác: cây chót, tậu chó, đột, củ chóc. Tên khoa học Costus speciosus Smith, họ Gừng. Thân thảo, xốp, cao 1 – 2m, thân rễ phát triển thành củ to, nạc, lá mọc so le, có bẹ, lá non mọc thành một đường xoắn ốc rất đặc biệt, mặt trên nhẫn, mặt dưới có lông mịn. Hoa trắng mọc ở ngọn thân, lá bắc màu đỏ. Quả nang chứa nhiều hạt màu đen bóng. Cây mọc hoang ở rừng núi đồng bằng, chỗ đất ẩm, mát. Có thể trồng bằng đoạn thân, mầm thân rễ và hạt. Thân rễ và thân thu hái quanh năm, phơi khô, có nơi trồng lấy thân đem nướng vắt lấy nước làm thuốc chữa bệnh ở mắt, tai. Có nơi luộc thân rễ ăn cứu đói.

Tác dụng:

- Lợi tiểu, tiêu thũng, giải độc, giải nhiệt.

- Trong củ có nhiều diogenin được chiết ra.

- Củ được trọng dụng trong chứng cổ trường do xơ gan, viêm thận mạn.

- Nếu phối hợp với các cây lợi tiểu khác sẽ thu hiệu quả cao hơn.

null

Công dụng

- Chữa sốt, đái buốt, đái sáng: Thân rễ sắc hoặc nấu cao lỏng uống.

- Chữa đau tai: Ngọn và cành non nướng, giã lấy nước nhỏ tai. Liều dùng: Mỗi ngày 8 – 16g, nếu dùng ngoài không kể liều lượng, lá non luộc làm rau ăn, củ làm lương thực chống đói.

Tránh nhầm cây mía dò ( hay củ chóc này ) với cây bán hạ nam, còn gọi củ chóc [ Typhonium trilobatem ( L ). Schott thuộc họ Ráy ( Araceae ) ] là cây có hoa nở vào đầu mùa Thu có mùi thối.

Mía dò hoa gốc tên khoa học Costus tonkinesis Gagnep, họ Gừng. Mọc hoang rừng núi nơi ẩm thấp, ven suối. Mùa hoa quả tháng 5 – 9. Cụm hoa mọc ở gốc từ thân rễ lên gồm nhiều hoa màu vàng nhạt. Có bộ phận dùng, công dụng, cách dùng liều lượng như cây mía dò nói trên.

Nguồn: Tạp chí Thuốc và Sức khoẻ

25/11/2019