Karin Huster là điều phối viên thực địa của tổ chức Bác sĩ Không biên giới (MSF) đối phó Covid-19 ở Hong Kong và Detroit, Mỹ. Cô hiện quay về Seattle làm việc cho Cục Hỗ trợ Nhân đạo của Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID), tình cờ phát hiện ung thư khi đại dịch Covid-19 đang bùng phát.

Bác sĩ thông báo Huster mắc ung thư vú khi cả hai đang đeo khẩu trang, đứng cách nhau hai mét. Ánh mắt đầy thương cảm của bác sĩ nhìn Huster và nói lời xin lỗi. Bạn bè đến nhà thăm cũng cách khoảng xa, sự mất kết nối tình cảm do giãn cách khiến Huster ngày càng khó chịu đựng hơn. Đây là thời điểm cô rất cần sự kết nối thể xác, hơi ấm, tình người đơn giản, nhưng lại không có được. Chỉ có những khuôn mặt buồn, ở một khoảng cách an toàn, rồi nói "tôi rất buồn tiếc".

Đau khổ, cô đơn, Huster nhớ lại đợt bùng phát dịch Ebola tàn khốc ở Tây Phi năm 2014, những hình ảnh chôn sâu trong ký ức giờ sống lại. Khi đó cô ở Port Loko, Sierra Leone, quản lý các đối tác y tế trong đơn vị điều trị Ebola. Huster lắng nghe tiếng than khóc đau đớn của các bệnh nhân Ebola khi một mình trên giường bệnh, không một ai bên cạnh để an ủi.

Rồi Huster nhớ đến những đứa trẻ ốm yếu, sợ hãi và cô đơn, những người mà cô đã ôm và hát cho chúng nghe khi đang mặc bộ đồ bảo hộ dịch Ebola, khó chịu, và giọng nghẹt lại bởi khẩu trang.

Huster nhớ quãng thời gian chăm sóc giảm nhẹ lúc nửa đêm cho những người bệnh nặng. Khi ấy cô nắm tay, nói lời động viên, đưa thuốc giảm đau hoặc đơn gian là ở bên những bệnh nhân ốm yếu sắp đến gần cánh cửa thế giới bên kia, chỉ để họ không đơn độc.

Và rồi, tâm trí đưa Huster về nhà dưỡng lão của Detroit cùng những con người ốm yếu bị ảnh hưởng bởi Covid-19. Mùa hè vừa qua, cô cùng Bác sĩ Không Biên giới đã trợ cấp y tế nơi đây. Khi dịch bùng phát không thể kiểm soát, địa phương đóng cửa hạn chế du khách, người dân đối mặt với nguy hiểm bệnh tật và sự quạnh hiu.

Huster đã làm việc ở MSF 6 năm, với nhiều trải nghiệm khó khăn, đau lòng. Nơi làm việc của cô không hề dễ dàng, đó là các vùng chiến sự, là các quốc gia có ít hoặc không có hệ thống chăm sóc sức khỏe. Cô cùng đồng nghiệp ứng phó với khủng hoảng tị nạn, thiên tai và dịch bệnh.

Huster đã quen với nguy hiểm, quen với giấc ngủ cùng nỗi lo bị nhiễm Ebola hoặc tấn công bởi một nhóm vũ trang. Nhưng điều cô không bao giờ quen và chấp nhận đó là sự cô độc. Sự cô độc ở đơn vị điều trị Ebola tại Tây Phi và rồi lặp lại với Congo năm 2018. Nỗi buồn của gia đình và bạn bè, những người cảm thấy bản thân đang bỏ rơi những người thân yêu. Sự cô đơn khi chết một mình. Những thông báo cái chết qua mạng Zoom ở bệnh viện NewYork, y tá cầm iPad và con người nói lời tạm biệt.

Ngay cả trong chiến tranh, con người cũng không phải đối mặt với cô độc. Thế nhưng sự lây lan của Covid-19 và Ebola đã khiến con người sợ hãi. Khi con người cần nhau nhất, kết nối xã hội bị cấm.

Tại Sierra Leone, đội lâm sàng của Huster đã ứng cứu hỗ trợ chăm sóc ban đầu, đặc biệt với bệnh nhân nguy kịch không thể hồi phục, luôn có người bên cạnh những lúc khó khăn nhất.

Theo thời gian, các tổ chức chăm sóc bệnh nhân Ebola cải thiện, bệnh nhân có thể ở gần với người thân hơn. Các khu vực thăm nom cho gia đình đã được lắp đặt ở một khoảng cách an toàn ngay tại phòng bệnh, các cửa kính lớn được dựng. CUBE, một phòng cách ly khép kín với những bức tường trong suốt cho phép các gia đình ở ngay bên cạnh những người thân bị bệnh.

"Chúng tôi đã tìm cách và tạo sự khác biệt lớn", Huster kể.

Vậy tại sao chúng ta mắc sai lầm trong ứng phó Covid-19 ở các nước giàu đến mức không thể đáp ứng nhu cầu cơ bản nhất của con người, phải ở một mình trong những lúc ốm đau?

Từ những bài học các đợt bùng phát trong quá khứ, các chuyên gia quốc tế hướng dẫn, cùng với kinh nghiệm của các quốc gia đã xảy ra dịch Covid-19 trước đó, tổ chức của Huster biết phải làm gì để bảo vệ bản thân, ngăn chặn dịch bệnh lây lan và tình trạng quá tải của các bệnh viện.

"Chúng tôi biết mình sẽ phải chuẩn bị và đề phòng những gì để có thể ôm hay nắm tay một cách an toàn, con người được bên nhau an toàn", Huster nói.

Huster đang ở quê nhà Seattle, là một bệnh nhân và chờ đợi một mình ngày được đưa vào phòng phẫu thuật. Cô đau buồn vì thiếu kết nối, hơn bao giờ hết cô cần sự gần gũi. Đó là một cái chạm, cái ôm, cái nắm tay. Đó là cảm giác an tâm khi có người ở cạnh.

Huster nhắn gửi mọi người hãy đeo khẩu trang, rửa tay, giữ khoảng cách an toàn. Hãy thực hành trách nhiệm để chúng ta có thể một lần nữa có được tình người, giúp các bệnh nhân mạnh mẽ hơn và có thể vượt qua bão tố.

"Hãy làm phần việc của bạn để cuối cùng chúng ta có thể trở lại bình thường", Huster nói.

Nguyễn Ngọc (Theo NPR)