Bệnh nhân nam, 63 tuổi, ở Quảng Ninh, được bác sĩ Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Bãi Cháy, chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn cuối, di căn não hồi tháng 4, xạ trị não.

Giữa tháng 9, bệnh nhân đau nhiều vùng cột sống thắt lưng, đi lại đau tăng, tê bì xuống hai chân, vận động hạn chế vùng lưng. Các bác sĩ xạ hình xương phát hiện tổn thương di căn nhiều xương cột sống ngực. Bệnh nhân được chỉ định xạ trị xương cột sống và truyền chống hủy xương để kiểm soát tình trạng di căn.

Một bệnh nhân khác, 78 tuổi, bị ung thư cổ tử cung, đã điều trị xạ trị. Kết quả xạ hình xương tại Bệnh viện Bãi Cháy phát hiện tổn thương di căn xương chậu, sau đó bệnh nhân được xạ trị vùng xương chậu và truyền chống hủy xương.

Trong vòng một tháng qua, Bệnh viện Bãi Cháy thực hiện kỹ thuật xạ hình xương đánh giá tổn thương ung thư di căn xương cho hơn 60 bệnh nhân ung thư đầu mặt cổ, ung thư phổi, ung thư cổ tử cung... Đây là kỹ thuật y học hạt nhân hiện đại hàng đầu thế giới.

Bác sĩ Bùi Văn Đức, Khoa Xạ trị và Y học hạt nhân, cho biết để thực hiện kỹ thuật, bác sĩ y học hạt nhân sẽ tiêm một lượng các đồng vị phóng xạ hay dược chất phóng xạ (DCPX) vào cơ thể bệnh nhân ung thư. Dược chất phóng xạ tập trung vào hệ thống xương của cơ thể. Hệ thống máy SPECT ghi nhận tín hiệu tia xạ phát ra của các DCPX, hiển thị trên màn hình đếm tia, qua đó hình ảnh chuyển hóa chức năng và giải phẫu bệnh lý của hệ thống xương toàn thân.

Vì vậy, xạ hình xương chỉ có thể tiến hành ở các cơ sở y tế được trang bị hệ thống máy SPECT hiện đại cùng đội ngũ bác sĩ y học hạt nhân được đào tạo bài bản.

Bác sĩ cho biết, xạ hình xương được áp dụng cho tất cả bệnh lý ung thư ở các giai đoạn nhằm phát hiện tổn thương trên hệ thống xương. Phương pháp này có thể phát hiện tổn thương di căn xương sớm hơn các phương pháp chẩn đoán hình ảnh thông thường từ 3-6 tháng. Phương pháp đặc biệt hữu ích trước khi người bệnh có biểu hiện triệu chứng như ung thư xương nguyên phát, các di căn vào xương, tình trạng đau xương, chấn thương và viêm nhiễm, hoại tử xương, thoái hóa xương....

Trên cơ sở xạ hình xương và các xét nghiệm cận lâm sàng khác, bác sĩ đánh giá được giai đoạn bệnh hiện tại của bệnh nhân, từ đó xây dựng phác đồ điều trị thích hợp, hiệu quả.

Bên cạnh đó, xạ hình xương có tác dụng tầm soát sớm một số bệnh lý ung thư tỷ lệ di căn xương cao như phổi, vú, tiền liệt tuyến, vòm họng.

Theo các nghiên cứu y khoa trên thế giới, tỷ lệ ung thư di căn xương chiếm khoảng 30-85% tùy theo loại ung thư và giai đoạn bệnh. Biểu hiện lâm sàng của ung thư di căn xương thường chủ yếu là đau xương do chèn ép thần kinh, chèn ép tủy, gãy xương bệnh lý... Tuy nhiên các triệu chứng thường xuất hiện khi bệnh ở giai đoạn muộn.

Ung thư xương hình thành do xuất hiện một khối u ác tính ở trong xương. Những khối u này thường phát triển rất mạnh và cạnh tranh với mô xương lành, đe dọa tính mạng người bệnh. Ung thư xương có thể là nguyên phát hoặc thứ phát (di căn từ nơi khác đến, chẳng hạn như phổi, vú...).

Ở Việt Nam, hầu hết trường hợp ung thư xương đều là ung thư thứ phát, vì bệnh thường biểu hiện rõ trong giai đoạn cuối, chỉ một vài trường hợp là ung thư nguyên phát. Ung thư xương được coi là hiếm gặp, tỷ lệ 0,5% trong các loại ung thư.

Thúy Quỳnh