Đây là ca bệnh khá đặc biệt được các bác sĩ tại Bệnh viện Bãi Cháy, Quảng Ninh đưa ra xin ý kiến các chuyên gia tại đầu Bệnh viện K.

Bệnh nhân là Nguyễn Văn Hưng, 62 tuổi, sống tại huyện Quảng Yên, Quảng Ninh. Ông Hưng có tiền sử hút thuốc lào và nghiện rượu suốt 20 năm nay, ngày nào cũng uống ít nhất 0,5 lít. 2 tháng nay khi thấy người mệt nhiều, ông mới bắt đầu bỏ rượu.

Gần đây ông liên tục thấy khó thở, giọng khàn nhiều, nuốt vướng, khi ăn dễ sặc, người mệt mỏi, sụt 2 kg trong 3 tháng, khi vào viện chỉ còn 50 kg.

Ngày 7/9, ông được gia đình đưa vào Bệnh viện Bãi Cháy thăm khám. Các kết quả xét nghiệm và sinh thiết kết luận, bệnh nhân mắc ung thư hạ họng giai đoạn 4a thể biểu mô vảy và ung thư dạ dày biểu mô tuyến giai đoạn 2b thể kém biệt hoá, có biến chứng hẹp môn vị.

Trong đó ung thư hạ họng có khối u hơn 3,4 cm tại chỗ, xâm lấn vào dây thanh quản, ngoài ra đã di căn lan ra cơ ức đòn chũm, hạch lớn nhất hơn 2 cm.

Do khối u xâm lấn dây thanh quản khiến bệnh nhân nói khó, khàn tiếng, đồng thời chèn ép gây hiện tượng khó thở nên phải thở oxy khi gắng sức.

Các bác sĩ tại Quảng Ninh dự kiến hướng điều trị là mở khí quản chủ động để bệnh nhân dễ thở, sau đó phẫu thuật mở thông hỗng tràng để nuôi dưỡng, tập trung nâng cao thể trạng trước khi hoá xạ trị giảm nhẹ.

Các chuyên gia tại đầu Bệnh viện K đánh giá, đây là trường hợp mắc 2 ung thư hiếm gặp. Dù vậy, việc phía Quảng Ninh chỉ dự định điều trị triệu chứng cho bệnh nhân thì… hơi phí. Do đó cần xem xét lại, nếu thể trạng bệnh nhân tốt, hoàn toàn có thể can thiệp phẫu thuật triệt căn, trường hợp không thể phẫu thuật mới điều trị giảm nhẹ.

Phía Bệnh viện K cũng yêu cầu đầu cầu Bãi Cháy cung cấp kĩ hơn thông tin về thể trạng bệnh nhân, kích thước hạch, xác định lại chính xác có hẹp môn vị hay không…

“Phải xếp loại được chính xác giai đoạn bệnh chúng ta mới có thể đưa ra được phác đồ chuẩn, chỉ chênh nhau một chút thôi cách xử lý đã khác rồi”, PGS.TS Lê Văn Quảng, Giám đốc Bệnh viện K nói.

3 phương án cứu sống bệnh nhân

TS Võ Văn Xuân, Trưởng khoa Xạ 5 cho rằng, bệnh nhân đã có tổn thương hạ họng, xâm lấn dây thanh nên cần mở khí quản trước. Bệnh nhân đã vào viện hơn 10 ngày, nếu để lâu hơn sẽ biến loạn nhiều.

Với ung thư dạ dày, tổn thương nhỏ hơn 2 cm nên vẫn còn ở giai đoạn sớm, có thể phẫu thuật cắt bỏ. Sau đó khi bệnh nhân ổn định sẽ áp dụng hoá, xạ trị.

TS Phạm Văn Bình, Trưởng khoa Ngoại bụng 1 nhận định, bệnh nhân xuất hiện 3 hạch 7 mm ở gần dạ dày và xếp giai đoạn 2 là chưa thực sự chuẩn. Để xác định chính xác có phải hạch di căn hay không cần mổ để sinh thiết vì kết quả chụp CT scanner có độ nhạy và độ đặc hiệu chỉ được 60-70%.

“Nếu gây mê an toàn, có thể cắt mổ dạ dày ổn định sau đó điều trị hạ họng, thanh quản. Khi đó có thể điều trị bổ trợ hoặc xạ trị trước. Nếu khối u hạ họng nhỏ đi có thể phẫu thuật, tuy nhiên đây là phẫu thuật khó vì phạm vi mổ rất rộng”, TS Thắng lưu ý.

Sau khi lắng nghe ý kiến nhiều chuyên gia, PGS.TS Lê Văn Quảng cho biết, khi bệnh nhân mắc 2 ung thư cùng lúc, nguyên tắc luôn tập trung vào ung thư giai đoạn sớm trước.

Giám đốc Bệnh viện K cũng đánh giá, bệnh nhân mắc ung thư dạ dày chưa đến giai đoạn 2b. Nếu xếp bệnh nhân ở giai đoạn 2b lại là ung thư thể biệt hoá thấp, tỉ lệ sống sau 5 năm chỉ chiếm 10-15%. Còn với ung thư hạ họng, nếu giai đoạn 4b, khả năng sống sau 5 năm chỉ chiếm 20%.

PGS Quảng đặt vấn đề, với trường hợp này đã có hẹp môn vị nên chắc chắn phải phẫu thuật xử lý trước, nhưng liệu có thể thực hiện mổ cắt dạ dày đồng thời cắt luôn cả khối ung thư ở hạ họng rồi nối ruột lên làm thực quản không?

ThS Nguyễn Tiến Hùng, Trưởng khoa Ngoại tai mũi họng cho rằng việc này có thể làm được nhưng tùy tay nghề bác sĩ. Việc cắt khối u vùng hạ họng không vét hạch bình thường đã hậu phẫu rất phức tạp, trường hợp này bệnh nhân có rất nhiều hạch nên khi mổ không cẩn thận có thể gây tai biến thủng động mạch cảnh.

Do đó các chuyên gia Bệnh viện K tư vấn, bệnh nhân có thể điều trị theo 3 phương án. Phương án 1 là mở khí quản trước, sau đó phẫu thuật triệt căn ở dạ dày. Sau 10-15 ngày ổn định, sẽ xạ hoá trị hạ họng, thanh quản.

Tuy nhiên phương án này chỉ thực hiện khi phẫu thuật dạ dày đảm bảo thành công, vì nếu để rò miệng nối, bệnh nhân có thể phải nằm viện hơn 1 tháng khi đó cả 2 ung thư đều tiến triển rất tệ.

Phương án 2, nếu bệnh nhân lo sợ phẫu thuật, ngại cắt đoạn dạ dày, bác sĩ có thể xử trí hẹp môn vị trước bằng cách nối vị tràng qua gây tê chứ không mở thông ống tràng.

Phương án 3, nếu gia đình từ chối không can thiệp, vẫn phải nối vị tràng, mở khí quản rồi điều trị hoá chất điều trị triệu chứng.

PGS Quảng lưu ý thêm, với các bệnh nhân hút thuốc lá, trước khi gây mê phải cho cai thuốc từ 2-4 tuần sau đó xông họng bằng corticoid trong 2 tuần để đảm bảo an toàn trong gây mê. Tuy nhiên trường hợp bệnh nhân này không thể chờ lâu hơn được nên quá trình gây mê phải hết sức cẩn trọng.

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi.

Thúy Hạnh