Hỏi: Thưa bác sĩ, thuốc lá điện tử là gì và có hại như thế nào với sức khỏe con người?

Nguyễn Minh Tâm (27 tuổi, Nghệ An)

Trả lời:

Thuốc lá điện tử là thiết bị chạy bằng pin, trong đó chất lỏng được đốt nóng tạo thành luồng hơi mà người dùng hít vào (thường có chứa nicotin, nhưng không phải tất cả đều có thành phần này).

Một số thuốc lá điện tử có hình dáng giống với thuốc lá truyền thống, xì gà hoặc ống điếu, một số khác trông giống như cây bút, USB hoặc có thiết kế hoàn toàn khác nhau. Thuốc lá điện tử có loại dùng một lần và loại có thể “sạc” lại.

Hầu hết các mẫu thuốc lá điện tử hiện nay sử dụng ống chứa dung dịch - loại dùng một lần hoặc có thể bơm dịch vào để dùng tiếp. Dung dịch này thường chứa nicotin, chất tạo hương, propylene glycol và glycerin thực vật.

Độ nặng của thuốc lá điện tử dựa trên lượng nicotin trong dung dịch, được biểu thị bằng miligam/ mililit hoặc tính theo %. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cảnh báo rằng, các nhãn mác không phải lúc nào cũng cung cấp thông tin chính xác về hàm lượng nicotin.

Một số loại vỏ thuốc dùng một lần chứa dạng nicotin cô đặc, gọi là muối nicotin. Ví dụ, một vỏ thuốc chứa 5% muối nicotin có thể có 30 - 50 miligram nicotin, tương đương lượng nicotin trong 1-3 gói thuốc lá thông thường.

Giữa năm 2019, các cơ quan sức khỏe của Hoa Kỳ đã công bố hơn 200 trường hợp tổn thương phổi liên quan đến thuốc lá điện tử. Những trường hợp này đang dấy lên hồi chuông cảnh báo về việc thuốc lá điện tử có thể gây tổn thương phổi.

Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ khuyến cáo không nên sử dụng thuốc lá điện tử trong khi chờ đợi cơ quan này nghiên cứu về nguyên nhân chính xác của các bệnh lý phổi này.

Cũng bởi thuốc lá điện tử không đốt cháy sợi thuốc, hầu hết các chuyên gia đồng thuận rằng thuốc lá điện tử ít gây hại hơn thuốc lá truyền thống, nhưng một số loại thuốc lá điện tử có thể chứa những thành phần nguy hiểm như: Chất gây ung thư, hóa chất độc hại và chất kích thích thần kinh chính của cần sa - Tetrahydrocannabinol (THC).

Thuốc lá điện tử chứa nicotin không được đánh giá an toàn cho thanh, thiếu niên, thanh niên trẻ tuổi hay phụ nữ mang thai. Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ cũng cho biết, nicotin tác động xấu lên sự phát triển não bộ ở trẻ em và thanh niên ở độ tuổi 20, cũng như cực kì độc hại đối với các bào thai đang phát triển. Trẻ em và người lớn cũng bị nhiễm độc nếu nuốt, hít phải hoặc bị thấm dính dịch lỏng trong thuốc lá điện tử qua da hoặc mắt.

Thậm chí đối với những người trưởng thành và chưa trưởng thành không hút thuốc, sử dụng thuốc lá điện tử cũng có nguy cơ gây nghiện nicotin, dẫn đến họ sẽ dùng thuốc lá điện tử trong thời gian dài không dứt ra được, với những tác động về lâu về dài khó nói trước, hoặc liên quan đến việc sử dụng thuốc lá truyền thống. Nghiên cứu cho thấy số lượng người dùng vị thành niên đang tăng lên và đi kèm với nguy cơ sử dụng thuốc lá truyền thống trong tương lai cũng tăng lên theo.

Một số trường hợp tai nạn liên quan đến thuốc lá điện tử cũng được ghi nhận, nhưng không nhiều. Pin thuốc lá điện tử bị lỗi đã gây ra cháy nổ, chủ yếu là trong khi sạc.

Ths. Bs. Nguyễn Thị Minh Thu, Phó trưởng phòng Nghiệp vụ y dược và trang thiết bị y tế (Cục Y tế GTVT)