Sản phụ mang thai tuần thứ 39, chuyển dạ, được chuyển đến Khoa Sản 1, Bệnh viện đa khoa Quốc tế Hải Phòng. Các bác sĩ ngày 11/12 thông tin, sản phụ vào phòng đẻ với các chỉ số bình thường. Tuy nhiên đang trong quá trình rặn đẻ, sản phụ đột nhiên tức ngực, khó thở, chân tay co cứng, huyết áp tụt sâu. Nguy hiểm hơn là tim thai rất chậm, chỉ số đo được trên máy là 50-60 lần mỗi phút, trong khi bình thường vào thời điểm chuyển dạ, nhịp tim thai nhi tốt nhất khi đạt 110-160 nhịp.

Bác sĩ Đoàn Thị Thúy Hà đánh giá sản phụ bị thuyên tắc mạch ối, dẫn tới tụt huyết áp, rối loạn vận mạch và điện giải, suy thai cấp, nguy cơ tử vong cả mẹ lẫn con rất lớn. Kíp bác sĩ lập tức tiến hành hồi sức cấp cứu, quyết định phẫu thuật mổ lấy thai, kích hoạt báo động đỏ.

Sản phụ ngừng thở. Ca mổ cấp tốc được tiến hành. Chỉ trong 30 giây, kíp mổ lấy thành công bé trai nặng 3,5 kg ra khỏi bụng mẹ. Bé khóc tốt, được chuyển sang Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng. Kíp bác sĩ tiếp tục tập trung cao độ cấp cứu mẹ. May mắn tim của sản phụ đập đều trở lại, huyết áp dần ổn định. Tuy nhiên sáng hôm sau, ý thức của sản phụ không hồi phục hoàn toàn, có dấu hiệu kích thích.

Bệnh viện hội chẩn với Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Chi - Trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bạch Mai. Các chuyên gia đánh giá sản phụ bị thuyên tắc ối rất nặng, chuyển gấp đến Bệnh viện Bạch Mai để điều trị hạ thân nhiệt, bảo vệ não.

Tại khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bạch Mai, sau 72 giờ, sản phụ được làm ấm lại và tỉnh hoàn toàn, các tổn thương hồi phục nhanh chóng. Hiện sức khỏe cả hai mẹ con ổn định.

Phó giáo sư Chi nhận định: "Ca cấp cứu là một kỳ tích. Các bác sĩ Bệnh viện đa khoa Quốc tế Hải Phòng làm quá tốt bước đầu nên mới giữ được tính mạng của sản phụ, tạo điều kiện tiên quyết cho chúng tôi có cơ hội điều trị thành công những bước tiếp theo".

Thuyên tắc ối (hội chứng giống sốc phản vệ ở người mang thai) là tình trạng nước ối, tế bào thai nhi, tóc hoặc các mảnh vụn khác xâm nhập vào máu của mẹ qua đường nhau thai ở tử cung, gây ra phản ứng giống dị ứng, làm suy tim phổi cấp và xuất huyết nghiêm trọng.

Đây là một cấp cứu sản khoa hiếm gặp, tỷ lệ 1/8.000 đến 1/80.000 ca. Y khoa coi thuyên tắc ối là một thảm họa sản khoa, xảy ra đột ngột không có triệu chứng báo trước vào thời điểm chuyển dạ, hoặc ngay lập tức sau sinh, dấu hiệu là sản phụ đột ngột khó thở, da xanh tái xảy ra trong vòng một vài phút đầu tiên, nhanh chóng kéo tụt huyết áp, phù phổi, sốc, lú lẫn, mất ý thức, co giật, hôn mê...

Đa số sản phụ bị thuyên tắc mạch ối tử vong trong giờ đầu, 85% số sản phụ sống sót có di chứng về thần kinh. Tỷ lệ tử vong thai nhi là 21-32% nếu tim thai vẫn còn xảy ra lúc tai biến, gần 70% sẽ sống được nếu mổ sinh kịp thời. 50% số trẻ sống sót có tổn thương thần kinh.

Bác sĩ cho biết, sản phụ tất cả độ tuổi đều có thể bị thuyên tắc ối xảy ra trước, trong và ngay sau khi sinh. Y khoa ghi nhận các sản phụ thuyên tắc ối có một vài đặc điểm như thai nhi lớn, thai quá ngày, hốt hoảng, lo lắng, khó thở và nôn mửa. Ngoài ra, những trường hợp đa thai, khó sinh làm tổn thương cổ tử cung, tạo điều kiện cho nước ối xâm nhập vào hệ thống mạch máu của mẹ, dẫn đến thuyên tắc ối.

Bệnh thuyên tắc ối không thể dự báo, không có cách dự phòng và là một cấp cứu sản khoa không điều trị được. Do đó, các bác sĩ khi theo dõi sản phụ chuyển dạ cần nhanh chóng ghi nhận các dấu hiệu và triệu chứng, nhận định được chẩn đoán để kịp thời hồi sức tích cực và điều trị hỗ trợ là điều kiện tiên quyết có thể mang lại hy vọng cứu sống mẹ và thai nhi.

Thúy Quỳnh