Hai ca ghép thận liên tiếp tại Bệnh viện Nhi Trung ương

Ca ghép thận nhi nhỏ tuổi nhất Việt Nam là ca ghép cho cháu Bùi Bảo Nguyên (6 tuổi, ở Thái Nguyên). TS, BS Nguyễn Thu Hương, Trưởng khoa Thận, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, Nguyên được phát hiện suy thận từ khi mới 10 tháng tuổi. Bảo Nguyên chỉ có duy nhất một quả thận bên phải và quả thận này bị thiểu sản.

Từ khi sinh ra, bệnh nhi còn bị chậm phát triển thể chất do suy thận mạn nên dù đã được điều trị bằng hooc-môn tăng trưởng nhưng đến nay, đã sáu tuổi cháu cũng chỉ nặng 13,5 kg, cao 100 cm.

BS Hương cho biết, dù đã được các bác sĩ điều trị bảo tồn từ khi mới 10 tháng tuổi nhưng ngày 28-8 vừa qua, bệnh nhi có dấu hiệu tăng kali máu, mức lọc cầu thận giảm thấp và được chẩn đoán suy thận giai đoạn cuối.

“Chúng tôi đã tiến hành thẩm phân phúc mạc đồng thời tiến hành hội chẩn và có chỉ định cho bệnh nhân ghép thận. May mắn sau một thời gian làm các xét nghiệm, cháu Nguyên có mẹ là người phù hợp để hiến thận”, BS Hương nói.

Trước đó, ngày 26-8, Bệnh viện Nhi Trung ương cũng đã tiến hành ca ghép thận cho cháu Hoàng Minh Sang (15 tuổi, ở Hà Nam) mắc suy thận mạn giai đoạn cuối.

Ngay từ khi lọt lòng, Sang bị hoại tử bàng quang, phải phẫu thuật tạo hình bàng quang bằng một đoạn ruột, khiến bàng quang bị mất chức năng. Sau đó một thời gian, các bác sĩ bệnh viện Nhi Trung ương lại phát hiện cháu có van niệu đạo sau nên chỉ định tiến hành phẫu thuật cắt van. Đến năm 2017, cháu Sang bị suy thận giai đoạn cuối, phải chạy thận nhân tạo để duy trì sự sống.

BS Nguyễn Thu Hương cho biết, việc thực hiện chạy thận giúp người bệnh duy trì sự sống nhưng chất lượng cuộc sống của trẻ rất thấp, chế độ ăn uống kiêng khem thường khiến trẻ còi cọc chậm lớn, kèm theo rất nhiều nguy cơ đe dọa tính mạng như cao huyết áp, suy tim… Nếu người bệnh được thực hiện ghép thận, chất lượng cuộc sống có thể gần được như trẻ bình thường và sự phát triển thể chất giống như trẻ bình thường.

“Với những trường hợp bàng quang bị mất chức năng như cháu Sang, chúng tôi thường rất đắn đo khi chỉ định ghép thận. Bởi nếu người bệnh không được tập huấn và hướng dẫn kĩ lưỡng việc đặt sonde tiểu sau ghép (tự đặt sonde qua niệu đạo vào bàng quang, hai giờ/lần để giải phóng nước tiểu, tránh ứ động nước tiểu trong bàng quang), nguy cơ hỏng thận mới là rất cao”, BS Hương nói.

Những thách thức với ê kíp phẫu thuật khi ghép thận cho bệnh nhi

Với các chỉ số thích hợp từ người hiến là mẹ, ngày 15-9, Bùi Bảo Nguyên được các bác sĩ tiến hành phẫu thuật ghép thận. Trong quá trình ghép, kíp phẫu thuật được chia làm hai nhóm khác nhau, tiến hành song song để bảo đảm thận lấy ra phải được ghép kịp thời.

Là bệnh nhi nhẹ cân nhất Việt Nam được ghép thận nên cuộc phẫu thuật này khá cân não với cả ê kíp phẫu thuật. ThS, BS Lê Anh Dũng, Trưởng khoa Tiết niệu, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết: “Khó khăn trong quá trình phẫu thuật mà các bác sĩ gặp phải chủ yếu là do chiều cao, cân nặng của bệnh nhi thấp, hố chậu còn quá nhỏ nên các bác sĩ không thể đặt thận vào hố chậu như các trường hợp khác mà phải tiến hành đặt thận vào ổ bụng. Đây là kỹ thuật khó, đòi hỏi sự phối hợp vô cùng chặt chẽ của cả ê-kíp”.

Ca phẫu thuật kéo dài nhiều giờ đồng hồ đã cho kết quả tốt đẹp. Sau ghép bốn ngày, tình trạng bệnh nhi tiến triển tốt, cháu tỉnh táo, ăn uống tốt, tiểu nhiều (300-400ml/giờ), chức năng thận trở về bình thường. Ngày 26-9 vừa qua, bệnh nhi được ra viện.

Với trường hợp của bệnh nhi Hoàng Minh Sang, BS Dũng cho biết, dù biết nhiều thách thức với bệnh nhi này nếu chọn phương án ghép thận nhưng sau khi hội chẩn, các bác sĩ đã mạnh dạn chỉ định ghép thận cho bệnh nhân. Chia sẻ về ca đại phẫu thuật mang lại sự hồi sinh cho bệnh nhi, BS Dũng chia sẻ, khó khăn thách thức cả ê kíp là thận của người cho có bất thường mạch máu cả hai thận. Sau khi nối mạch thận, các bác sĩ không thực hiện trồng niệu quản vào bàng quang được mà phải nối niệu quản người cho vào niệu quản người nhận.

Sang được chăm sóc hậu phẫu đặc biệt và được hướng dẫn kỹ càng cách tự đặt sonde tiểu, tránh để nhiễm trùng đường tiết niệu.

Một tháng sau ra viện, đến nay Sang tái khám được các bác sĩ nhận định tình trạng sức khỏe tốt, chức năng thận ổn định, không có tình trạng nhiễm trùng tiết niệu.

Thành công liên tiếp của hai ca ghép thận đã mang lại sự hồi sinh cho hai bệnh nhi đang ở giai đoạn cuối. Đến nay, Bệnh viện Nhi Trung ương đã thực hiện thành công 33 ca ghép thận, mở ra cánh cửa sự sống cho nhiều bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối.