Chế độ (kiêng thịt, cá, sữa và trứng) đã được chứng minh là mang lại lợi ích dinh dưỡng đặc biệt là tăng chất xơ, beta carotene, vitamin k và vitamin C, folate, magie và kali cũng như cải thiện chỉ số sức khỏe trong chế độ ăn.

Tuy nhiên, theo bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Quang Thành, Khoa Phẫu thuật Thần kinh, Bệnh viện Bạch Mai, ăn chay có nguy cơ gây thiếu hụt chất dinh dưỡng đặc biệt là vitamin B12, đây là chất dinh dưỡng chủ yếu có nguồn gốc từ động vật.

Vitamin B12 là thành phần quan trọng liên quan đến sự phát triển sớm của não, duy trì chức năng bình thường của hệ thần kinh trung ương và có tác dụng bảo vệ thần kinh.

Người bị thiếu vitamin B12 sẽ tích tụ homocysteine, chất này thúc đẩy sự hình thành các mảng bám trong động mạch và do đó làm tăng nguy cơ huyết khối do xơ vữa động mạch.

Thiếu hụt vitamin B12 có liên quan đến đột quỵ, bệnh Alzheimer, chứng sa sút trí tuệ do mạch máu, bệnh Parkinson và thậm chí ở nồng độ thấp hơn gây suy giảm nhận thức.

Tình trạng thiếu sắt cũng xuất hiện ở những người ăn chay, thiếu sắt dẫn đến suy giảm sự phát triển não bộ sớm và chức năng nhận thức ở người lớn và trẻ em được sinh ra từ những bà mẹ thiếu sắt.

Một nghiên cứu cho thấy khả năng tập trung, trí nhớ và khả năng học tập bị suy giảm ở những phụ nữ thiếu sắt so với những phụ nữ có đủ chất sắt, tình trạng này có thể được phục hồi sau 4 tháng bổ sung sắt bằng đường uống.

Thiếu sắt gây ra thiếu máu là nguyên nhân cơ bản dẫn đến mệt mỏi hoặc thiếu máu cung cấp cho não hoặc thay đổi hệ thống thần kinh và sinh học thần kinh gây suy giảm chức năng nhận thức.

Ngoài ra, trong số các nghiên cứu khác cho thấy tỷ lệ xuất hiện các triệu chứng trầm cảm ở người ăn chay cao hơn so với người không ăn chay và tỷ lệ gãy xương ở người ăn chay cao hơn 30% so với người ăn thịt do tình trạng thiếu canxi.

Người ăn chay có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh về chuyển hóa tim mạch và một số bệnh ung thư tuy nhiên họ đang phải đối mặt với tình trạng thiếu vitamin B12, protein, sắt và canxi so với người không ăn chay hoặc không ăn chay thường xuyên.

"Người ăn chay cần theo dõi tình trạng sức khỏe bằng cách xét nghiệm máu thường xuyên, tham khảo ý kiến ​​​​bác sĩ dinh dưỡng để sống lành mạnh bằng chế độ ăn chay và xem xét bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết để tránh thiếu hụt hoặc độc tính liên quan đến quá liều chất dinh dưỡng", bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Quang Thành khuyến cáo.