Yếu tố nguy cơ phổ biến nhất của những bệnh nghiêm trọng là vấn đề tuổi tác. Bệnh tim, ung thư, đột quỵ, thần kinh, bệnh đái tháo đường - tất cả đều tăng nhanh chóng trong những năm gần đây. Và càng lớn tuổi chúng ta càng có nhiều khả năng mắc các bệnh lý mạn tính.

Một số nhà khoa học hy vọng một ngày nào đó có thể điều trị tất cả các bệnh cùng một lúc – với mục tiêu nhắm vào việc chống lại sự lão hóa.

Con người không sinh ra để tồn tại mãi mãi. Người già nhất được ghi nhận là Jeanne Calment, một phụ nữ Pháp, mất năm 1997 ở tuổi 122. Năm 2040, tuổi thọ trung bình của người dân ở Tây Ban Nha dự kiến sẽ đạt khoảng 86 tuổi, vượt qua Nhật Bản - quốc gia có công dân sống lâu nhất.

Có nhiều tranh cãi về thời gian mà con người có thể sống được trong điều kiện tối ưu nhất. Năm 2016, một nhóm các nhà khoa học tuyên bố giới hạn trên là 115 năm tuổi. Nhưng vào tháng 6, năm 2018, các nhà nghiên cứu quan sát tỷ lệ tử vong của những công dân Ý cao tuổi cho rằng có thể không có giới hạn nào cả.

Trong các nghiên cứu trên động vật trong vài thập kỷ qua, các nhà khoa học đã bắt đầu hiểu được các quá trình phân tử và tế bào gây ra sự lão hóa của tuổi già.

Trong một bài tiểu luận trên tạp chí JAMA (Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ là một tạp chí y khoa được đánh giá ngang hàng được xuất bản 48 lần một năm bởi Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ) vào tháng 10 năm 2018, Tamara Tchkonia và Tiến sĩ James L. Kirkland của Mayo Clinic đã phân loại các quá trình này thành bốn nhóm lớn: viêm mạn tính, rối loạn chức năng tế bào, thay đổi trong các tế bào gốc làm cho chúng không thể tái tạo mô, lão hóa tế bào, sự tích tụ trong mô của các tế bào lão hóa đi kèm với bệnh tật.

Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy trong tế bào lão hóa tiết ra protein, lipid và các chất khác làm tăng viêm và phá hủy mô. Trong một nghiên cứu trên chuột, đã chỉ ra rằng việc cấy ghép các tế bào này vào khớp gối của động vật khỏe mạnh gây ra bệnh giống như viêm xương khớp ở người.

Những người trẻ khỏe mạnh vẫn tồn tại một vài tế bào lão hóa, nhưng sau 60 tuổi, các tế bào này bắt đầu tích lũy và số lượng ngày càng tăng dần, tương quan với sự suy nhược của tuổi già.

Có thể có biện pháp nào giúp loại bỏ các tế bào lão hóa mà không làm tổn hại đến các tế bào bình thường? Một số thử nghiệm đang được thực hiện.

Trong một nghiên cứu trên chuột, các tế bào lão hóa đã được tìm thấy đáp ứng với sự kết hợp của hai loại thuốc: dasatinib - một loại thuốc trị ung thư và quercetin - một loại flavonoid từ thực vật. Chúng giúp cải thiện chức năng tim mạch và khả năng hoạt động ở những con chuột già, các triệu chứng loãng xương được giảm thiểu và giúp kéo dài sức khỏe so với độ tuổi.

Một số loại thuốc đã được phê duyệt vì mục đích khác đang được thử nghiệm như là “senolytics”- thuốc tiêu diệt các tế bào lão hóa.

Tiến sĩ Nir Barzilai, chuyên gia dược học tại Trường Y Dược Albert Einstein, Hoa Kỳ đang lên kế hoạch nghiên cứu về metformin, một loại thuốc được sử dụng trong suốt 60 năm nay để điều trị bệnh đái tháo đường và đã được chứng minh là có hiệu quả đối với một số bệnh liên quan đến người cao tuổi.

Nếu thuốc dùng để điều trị lão hóa, vậy lão hóa có phải là bệnh? Tiến sĩ Barzilai cho rằng câu trả lời là “Không”.

“Tôi cũng không phải Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) để quyết định việc gọi lão hóa là một căn bệnh. Nghiên cứu của chúng tôi là chỉ ra rằng chúng ta có thể ngăn ngừa một loạt các bệnh liên quan đến tuổi cao như: tim mạch, ung thư, thần kinh và cuối cùng là tỷ lệ tử vong.”

Một thuốc khác liên quan đến coenzyme được gọi là nicotinamide adenine dinucleotide, hoặc N.A.D. Nó có chức năng hô hấp tế bào, di chuyển các electron vào ty thể - nơi sản sinh năng lượng.

Liên quan đến độ tuổi, nồng độ của N.A.D. giảm đến mức không thể phát hiện trong máu của người già.

David A. Sinclair, giáo sư về di truyền học tại Harvard, đang nghiên cứu các phương pháp làm tăng nồng độ của N.A.D. Trong các nghiên cứu trên nấm men, giun, ruồi và chuột, thì N.A.D giúp chúng hồi phục nhanh chóng và giảm thiểu các yếu tố gây ra sự lão hóa. Hiện tại đang có những thử nghiệm tương tự trên người.

Các nhà khoa học như Tiến sĩ Barzilai nói rằng đó là một ý tưởng sai lầm khi dùng một loại dược phẩm để kéo dài sự sống - hoặc thậm chí là một loại thuốc tương tự metformin – chỉ trừ khi có dữ liệu lâm sàng cụ thể. Jay Olshansky, giáo sư dịch tễ học tại Đại học Illinois tại Chicago, nói rằng có giới hạn cao hơn về thời gian chúng ta có thể sống - khoảng 85 năm.

Ông nói: “Các bộ phận của cơ thể, bao gồm cả não bộ, không được sinh ra để sử dụng mãi mãi. Chúng tôi thấy hậu quả của việc tham muốn làm tăng giới hạn của sự sống là: sự gia tăng của bệnh Alzheimer, bệnh mất trí nhớ, các vấn đề về xương khớp, teo cơ.”

Đây không phải là hậu quả của sự thất bại, mà là thành công, ông nói thêm. Tiến sĩ Olshansky ủng hộ việc kéo dài “health span” - thời gian sống ở tuổi già mà vẫn có sức khỏe tốt, chứ không phải đơn thuần là kéo dài tuổi thọ.

Tất cả chúng ta sẽ chết. Không có nhà khoa học nào tin vào sự bất tử, nhưng chúng ta cũng đang tiến gần hơn với việc đảm bảo một sức khỏe tốt cho tuổi già. Tiến sĩ Sinclair nói: “Có hàng chục công ty đang làm thử nghiệm lâm sàng, hoặc lên kế hoạch thử nghiệm, giải quyết tất cả các nguyên nhân khác nhau gây ra lão hóa. Tôi luôn lạc quan và nghĩ rằng nó sẽ thành công trong vài năm tới.”

Nguồn: https://www.nytimes.com/2018/11/19/health/human-life-span.html?rref=collection%2Fsectioncollection%2Fhealth

DS. Nguyễn Mạnh Hùng và DS. Nguyễn Hải Đăng