Thành phần và tác dụng của dầu gió

Thành phần chủ yếu của dầu gió là được chiết xuất từ các tinh dầu thảo dược như tinh dầu bạc hà kết hợp với một số tinh dầu từ các nguồn nguyên liệu khác như thiên niên kiện, hương nhu, quế, paraphin hoặc khuynh diệp, đinh hương…  Trên thị trường, một số loại dầu gió thông dụng có chứa tinh dầu bạc hà, dầu khuynh diệp, dầu tràm… 

Dầu gió có vị cay, tính mát, có tác dụng hạ sốt, ra mồ hôi, giảm đau, giảm ho, sát trùng, chống xung huyết, giảm phù nề, làm cho tinh thần sảng khoái, bay hơi nhanh gây mát và tê tại chỗ do đó rất hiệu quả với các trường hợp đau dây thần kinh. Nhờ các tính chất đó mà dầu gió có thể được dùng chữa những chứng bệnh thông thường rất hiệu quả như cảm lạnh, cảm cúm, nhức đầu, sổ mũi, đau khớp, đau gân, đau cơ bắp, tụ máu, thâm tím, đầy hơi, chậm tiêu, khó tiêu, chống lạnh đường hô hấp, đau dây thần kinh, ho tức ngực, đau bụng, nhức mỏi, chóng mặt, buồn nôn, côn trùng đốt…

Chống chỉ định dùng dầu gió với đối tượng nào?

Trẻ em dưới 24 tháng và bà mẹ mang thai không nên dùng dầu gió. Trong thành phần dầu có menthol có thể khiến trẻ em bị ngộ độc. Vì menthol có đặc tính là ức chế hô hấp, hệ tuần hoàn nên dễ ức chế với trẻ nhỏ, nặng có thể tử vong. Còn với phụ nữ mang thai thì thành phần tinh dầu đặc biệt là long não và menthol có thể qua đường hô hấp vào cơ thể dễ gây sảy thai hoặc thai chết lưu. Những người đang cho con bú cũng cần cẩn thận khi dùng để tránh dây vào bầu ngực khiến trẻ bú vào.

Dầu gió có thể gây ngộ độc?

Trong thành phần của dầu gió có loại chứa eukalyptol và camphor, đặc biệt camphor là một chất độc đối với trẻ em nếu quá trình sử dụng không đúng, hấp thu nhiều vào cơ thể qua phần da trầy xước hay vô tình nuốt phải với lượng nhiều (khoảng 1g) gây tổn thương hệ hô hấp, thậm chí ngưng thở.

Theo các chuyên gia, lượng camphor cho phép trong các chế phẩm dầu gió chỉ khoảng 3 - 11%. Khi bị ngộ độc, camphor có thể gây ngộ độc sau khi tiếp xúc, tuy nhiên với lượng dầu nhiều hay ít mà uống phải sẽ xảy ra những triệu chứng xuất hiện như bỏng miệng, hầu họng, buồn nôn, nôn mửa, lừ đừ, sau đó là co giật, hôn mê, suy hô hấp nặng. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến tử vong. Sau khi sử dụng hoặc phát hiện trẻ uống phải có dấu hiệu bất thường, nghi ngờ ngộ độc, người nhà cần đưa bé đến cơ sở y tế chuyên khoa nhi gần nhất càng sớm càng tốt.

Cẩn trọng khi dùng dầu gió

Để sử dụng dầu gió an toàn, dùng bôi thoa ngoài da là chính để chống viêm nhiễm, kháng khuẩn, giảm đau và làm cho tinh thần sảng khoái. Không nên uống dầu gió để hạn chế các phản ứng phụ nguy hiểm như gây sốc, ngừng hô hấp, ngưng tim. Chỉ xông hơi bằng dầu gió khi cơ thể nhiễm lạnh. Trường hợp người bị cảm, mệt mỏi, khó chịu, chúng ta có thể pha nước tắm với vài giọt tinh dầu khuynh diệp sẽ hỗ trợ trị cảm.

Không uống dầu gió chứa methyl salicylat.

Không dùng dầu gió hơn bốn lần/ngày. Dầu gió chỉ hiệu quả khi sử dụng đúng cách. Nên chọn mua dầu gió có đăng ký tiêu chuẩn chất lượng. Cần đọc kỹ các thông tin hướng dẫn sử dụng kèm theo bao bì.

Trước khi thoa dầu cần rửa sạch, lau khô vùng da bị đau, bôi hoặc xoa bóp một lượng vừa đủ. Không bôi quá nhiều dầu và trên diện rộng. Cũng không nên dùng thường xuyên mà ngưng ngay khi cơn đau đã chấm dứt.

Dầu gió dùng để trị bệnh ngoài da, không nên uống. Xông hơi bằng dầu gió hoặc dùng dầu để thoa ngoài da phụ thuộc vào từng loại bệnh, không thể so sánh phương pháp nào có tác dụng tốt hơn. Nếu da bị sưng tấy do côn trùng cắn, bạn nên dùng dầu thoa vào chỗ vết thương.

Trong dầu gió có thành phần menthol có thể gây hại, thậm chí có trường hợp trẻ nhỏ tử vong khi chỉ nhỏ 1 giọt dầu có hàm lượng menthol 1%. Khi bôi dầu có thành phần bạc hà vào mũi hoặc cổ họng trẻ nhỏ, chúng có thể bị ngừng thở và ngưng tim. Vì vậy, mọi người cần cẩn trọng trước khi sử dụng dầu cao hay bất kỳ loại dầu gió nào có tác động trên cơ thể.

Dầu gió có tác dụng phụ làm tăng bài tiết mồ hôi, khiến thân nhiệt hạ thấp. Vì vậy không được dùng cho người bị lở ngứa, ra mồ hôi, sốt cao, vừa ốm dậy, người suy nhược, táo bón, tăng huyết áp.

Ngoài ra nếu dùng quá thường xuyên sẽ dễ gây "nhờn thuốc" giảm tác dụng. Khi sử dụng dầu gió với phụ nữ đang mang thai và trẻ dưới hai tuổi, cần phải có ý kiến tư vấn kỹ lưỡng của bác sĩ. 

Lê Duy - Tạp chí Dược Mỹ Phẩm