Cần sớm xây dựng ngành Covid học

Dịch Covid-19 vẫn diễn biến bất thường trên thế giới khi có sự xuất hiện của biến thể mới của biến chủng Omcron. PGS, TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, thế giới vẫn rất thận trọng trước đại dịch Covid-19 vì dịch vẫn xuất hiện trên diện rộng, một số quốc gia chưa phổ cập tiêm chủng đến người dân chưa thể kết thúc dịch bệnh trên toàn thế giới.

“Trong tương lai, tôi nghĩ thế giới cần có khuyến cáo mới để Covid-19 dần trở thành bệnh đặc hữu do virus SARS-CoV-2 gây ra. Chúng ta phải kết thúc Covid-19 và chắc nên gọi là Covid và bỏ con số 19 vì nó sẽ diễn ra thường xuyên những đợt bùng phát nhỏ, diễn biến không quá ghê gớm như vừa rồi”, PGS Lân Hiếu nói.

Theo chuyên gia này, tới đây, Việt Nam có hệ thống chuyên nghiệp theo dõi sát diễn biến của Covid với các tiêu chí: Sự xuất hiện của chủng mới; Địa phương bùng phát dịch với số lượng lớn; Tiêu chí ca nặng nhập viện và tử vong.

Khi bám sát tiêu chí này sẽ xây dựng được hệ thống phản ứng trong sự thay đổi của dịch bệnh để nếu dịch bùng phát trở lại sẽ có biện pháp tương tự. Theo đó, khi dịch thoái trào sẽ có biện pháp phòng chống giảm bớt mức phòng, chống trên diện rộng.

“Nếu coi Covid-19 là bệnh truyền nhiễm nhóm A và tiếp tục duy trì biện pháp chống dịch cũ thì rõ ràng không thực tế và người dân không thực hiện theo. Chúng ta phải thích ứng linh hoạt, khi thấy dịch đang ổn định thì nên hạ mức để người dân trở lại sinh hoạt bình thường.

Đặc biệt những chính sách trong điều trị khám chữa bệnh Covid-19 cần thay đổi nếu không sẽ làm giảm thiểu tối đa nguồn lực vì chúng ta còn cả tương lai hậu Covid-19. Chúng ta phải dịch chuyển Covid-19 từ nhóm A sang nhóm B hoặc vẫn giữ nhóm A nhưng nên có biện pháp giảm nhẹ hơn để phù hợp với sinh hoạt, làm việc, phát triển kinh tế-xã hội”, PGS Lân Hiếu nhấn mạnh.

Ông cũng cho rằng, Covid-19 đã làm các nước mạnh về y tế trên thế giới cũng lâm vào khủng hoảng và họ đã rút kinh nghiệm để viết những cuốn sách hướng dẫn.

“Việt Nam cũng cần có nhiều cuốn sách y khoa được xây dựng dựa trên những đúc kết kinh nghiệm của các chuyên gia cả về lý thuyết và thực tiễn để tập hợp lại thành lý thuyết chống dịch và nên xây dựng ngành Covid học. Trong ngành truyền nhiễm nên sớm có môn bệnh lý Covid-19 giảng dạy cho sinh viên, bác sĩ, nhân viên y tế. Điều đó giúp chúng ta khi có bất cứ giai đoạn nào dịch Covid-19 xảy ra chỉ cần thực hiện theo đúng hướng dẫn”, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội bày tỏ.

Khi dịch Covid-19 ra đời có nhiều lý thuyết mô hình cũ bị phá sản. Do đó, sự biến đổi của môi trường rất sợ sẽ còn những dịch diễn biến phức tạp tương tự như Covid-19. "Tôi rất mong điều này không xảy ra, nhưng nếu có thì khi đó ngành Covid học sẽ là ngành có kinh nghiệm chữa cho đại dịch khác trong tương lai", ông Hiếu nói.

Covid-19 là đại dịch có sức tác động lớn đầu tiên trên thế giới nên các mô hình sẽ xây dựng theo thời gian. Việt Nam tự tin có đủ kiến thức, nhưng ngành y tế cũng lo ngại sự thiếu hụt của nguồn lực.

Hệ thống y tế công đã oằn mình chống dịch suốt thời gian qua. Hiện chúng ta có phương án chống dịch, có lý thuyết, kinh nghiệm nhưng điều lo nhất hiện nay là vấn đề có đủ nguồn lực dự trữ để có thể đối diện với đợt bùng phát dịch Covid-19 mới hay bất kỳ dịch nào khác.

Vaccine là cứu cánh của hệ thống y tế

Theo chuyên gia này, vaccine là cứu cánh của hệ thống y tế toàn thế giới, là cứu cánh của con người, là phương pháp điều trị cơ bản để khống chế được dịch. Còn tất cả phương pháp điều trị thông thường như đang chữa bệnh Covid-19 hiện nay không thể nào làm giảm tỷ lệ tử vong xuống thấp và không bao giờ kết thúc được đại dịch Covid-19.

"Lúc triển khai tiêm vaccine tại TP Hồ Chí Minh, Bình Dương là thời điểm tỷ lệ tử vong của bệnh nhân nhập viện rất cao. Chúng tôi đếm từng ngày tiêm chủng và thấy sau 2 tuần thì tại vùng được tiêm, tỷ lệ tử vong giảm xuống như một chiều thẳng đứng. Đó là con số thực tế không phủ nhận được. Vaccine là vũ khí quan trọng nhất chống lại Covid-19", ông Hiếu chia sẻ.

Do đó, trong giai đoạn vận động người dân tiếp tục đi tiêm vaccine Covid-19 nhắc lại, ông Hiếu cho rằng, việc giải thích cho người dân hiểu về vaccine để tiêm là quan trọng nhất. Đồng thời, việc tiêm mũi bổ sung cần cá thể hóa từng trường hợp, đòi hỏi vai trò lớn của y tế cơ sở.

Mọi người đang quá sợ vaccine và có tâm lý thà mắc Covid-19 còn hơn tiêm vaccine, nhưng thực tế khoa học chứng minh không thể nào tự nhiễm bệnh tạo kháng thể tốt hơn tiêm vaccine.

"Người dân nếu 3 lần trước tiêm yên ổn, không bị tác dụng phụ, người bệnh có bệnh nền có nguy cơ tăng nặng thì nên tiêm mũi 4. Nếu lần trước tiêm có phản ứng, người khỏe mạnh không có nguy cơ thì nên theo dõi thêm.

Người dân dừng lo ngại tác dụng phục của vaccine, hãy nghĩ đó là cái cứu chúng ta thoát khỏi đại dịch. Chúng ta nên tiêm đầy đủ để bình tĩnh chờ đón đợt sóng mới hoặc đại dịch khác mới xuất hiện. Chính sự không hiểu biết, hoảng sợ của người dân, chính quyền để lại giá rất đắt trong năm vừa qua", ông Lân Hiếu bày tỏ quan điểm.