Trẻ ngộ độc vitamin D vì dùng nhầm loại cho người lớn

Theo lời người nhà bệnh nhi ngộ độc vitamin D, trước khi nhập viện ba tháng, gia đình được một người quen cho 2 lọ vitamin D3+K2 có hình thức bên ngoài giống nhau (1 lọ dành cho người lớn và 1 lọ dành cho trẻ em). Tuy nhiên, do nghĩ cả 2 lọ vitamin D này đều dùng được cho trẻ em đã cho bé N.V uống nhầm lọ vitamin dành cho người lớn với liều lượng 3 giọt/ngày (5.000UI/giọt), đồng nghĩa là trẻ đã uống gần 15.000 UI/ngày (cao gấp nhiều lần liều lượng tối đa vitamin D dùng cho trẻ 6 tháng tuổi). Đáng tiếc, chỉ khi bác sĩ thông báo trẻ bị ngộ độc vitamin D và đối chiếu với lọ thuốc trẻ uống, gia đình mới phát hiện ra sự nhầm lẫn tai hại này.

TS.BS Thái Thiên Nam, Phó trưởng khoa Thận và Lọc máu, Bệnh viện Nhi Trung ương người trực tiếp điều trị cho bệnh nhi cho biết: Trẻ đến khám tại Bệnh viện Nhi Trung ương vì nôn, tiểu nhiều, sụt cân trong 1 tháng. Ngay sau khi trẻ nhập viện, chúng tôi đã tiến hành thăm khám và làm các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết, kết quả cho thấy trẻ bị tăng canxi máu toàn phần 5mmol/L (giới hạn bình thường: 2.1 - 2.4 mmol/L), tăng canxi inon hóa 2.19mmol/L (giới hạn bình thường: 1.15 - 1.3 mmol/L), nồng độ vitamin D3 tăng rất cao 1.320ng/ml (giới hạn bình thường: 50 - 250 ng/ml).

Tại khoa Thận và Lọc máu, bé V được chỉ định ngừng tất cả các chế phẩm canxi và vitamin D, truyền dịch và dùng thuốc lợi tiểu để bù lại lượng dịch mất do nôn, tiểu nhiều và đào thải canxi máu… Sau 5 ngày điều trị, trẻ đã hết nôn, không còn tình trạng mất nước, canxi toàn phần giảm từ 5mmol/L xuống còn 3 mmol/l. Tuy nhiên, trẻ vẫn còn đi tiểu nhiều. 

Theo kế hoạch, bé V vẫn tiếp tục tạm ngừng tất cả các chế phẩm canxi và vitamin D trong vòng ít nhất 6 tháng, truyền dịch để bù lại lượng dịch mất và tăng đào thải canxi máu. Sau khi ra viện, bé V sẽ được tái khám định kỳ 2 tuần/lần để kiểm tra biến chứng sỏi thận, lắng đọng canxi ở các cơ quan khác có thể xảy ra.

Lưu ý liều dùng vitamin D, tránh gây ngộ độc

Theo khuyến cáo của Hiệp hội Nội tiết, liều dùng tối đa đối với vitamin D ở trẻ như sau: Trẻ dưới 6 tháng tuổi là 1.000UI/ngày; trẻ 12 tháng tuổi, liều là 1.500UI/ngày; trẻ từ 1 tới 3 tuổi là 2.500UI/ngày; trẻ từ 4-8 tuổi là 3.000UI/ngày và trẻ trên 9 tuổi là 4.000UI/ngày. Ngoài ra, có những trường hợp liều ngộ độc vitamin D có thể cao hoặc thấp hơn các mức nêu trên tùy thuộc vào từng thể trạng của trẻ.

TS.BS Thái Thiên Nam cho hay, ngộ độc vitamin D là tình trạng hiếm gặp và khó chẩn đoán vì triệu chứng không đặc hiệu. Tuy nhiên tại Khoa Thận và Lọc máu - Bệnh viện Nhi Trung ương, hàng năm vẫn tiếp nhận một số trường hợp trẻ ngộ độc vitamin D. Nguyên nhân thường do cha mẹ bổ sung vitamin D liều quá cao cho trẻ trong thời gian dài, không phải do chế độ ăn hay do tiếp xúc với ánh nắng.

Việc cha mẹ tự ý cho trẻ sử dụng vitamin D quá liều có thể gây ngộ độc nhưng triệu chứng ngộ độc sẽ không xảy ra ngay mà khoảng một vài tháng hay thậm chí là một vài năm sau. Khi bị ngộ độc vitamin D, trong máu của trẻ sẽ bị lắng đọng nhiều canxi, dẫn đến tình trạng chán ăn, giảm cân, táo bón, tiêu chảy, buồn nôn, nôn, vôi hóa ống thận, suy thận. Nếu không sớm phát hiện ra tình trạng này, trẻ sẽ phải đối mặt với những biến chứng nặng nề, thậm chí nguy hiểm tới tính mạng.