Điểm khác biệt của mô hình điều trị "tháp 3 tầng" tại TP Hồ Chí Minh

TS, BS Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh cho biết, mô hình điều trị "tháp 3 tầng" trong điều trị Covid-19 là mô hình được triển khai trong bối cảnh các cơ sở điều trị, các bệnh viện dã chiến không đủ khả năng thu dung, điều trị bệnh nhân mắc Covid-19.

Việc triển khai mô hình này tại TP Hồ Chí Minh hết sức nhanh trong bối cảnh điều chỉnh lại hệ thống cơ sở theo diễn biến của dịch. Trong giai đoạn đầu, TP Hồ Chí Minh chỉ thiết kế, bố trí đa tầng theo hướng tận dụng một số khu chung cư cũ để làm bệnh viện dã chiến, thu dung, cách ly bệnh nhân không triệu chứng, triệu chứng nhẹ cần theo dõi ở mức độ trung bình (tầng 1).

Ngoài ra, có bệnh viện chuyển đổi công năng cơ bản điều trị thu dung (tầng 2) và tầng 3 là một số Trung tâm Hồi sức thuộc bệnh viện tuyến thành phố như: Bệnh viện Trưng Vương, Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới…

Tuy nhiên, ngay sau đó, diễn biến dịch rất nhanh chóng với số ca tăng nhanh. Chính vì vậy, các bệnh viện đã triển khai cùng lúc thiết lập rất nhanh việc chuyển đổi công năng, áp dụng mô hình bệnh viện tách đôi, thiết lập thêm rất nhiều bệnh viện dã chiến để thu dung bệnh nhân.

Trong giai đoạn căng thẳng như vậy, thành phố đã thiết lập thêm các khu cách ly ở tại các quận, huyện. Thậm chí là tại các phường, xã bằng cách tận dụng các cơ sở như khu chung cư, trường mầm non... chuyển đổi thành khu cách ly tập trung F1, F0. Đó là tình thế buộc TP Hồ Chí Minh phải triển khai để thu dung, tách người bệnh nhiễm Covid-19 khỏi cộng đồng, nhằm hạn chế nguy cơ lây lan.

Trước diễn biến bệnh nhân nguy kịch cần hồi sức tăng cao, Bộ Y tế đã có quyết định thành lập và đầu tư có trọng điểm các trung tâm hồi sức lớn, đặt tại TP Hồ Chí Minh và các tỉnh phía nam do Giám đốc các bệnh viện tuyến Trung ương đảm nhận và điều hành. Đây là quyết định sáng suốt, giúp cho việc điều trị ở tầng cao nhất cho bệnh nhân nặng, nguy kịch tập trung nhân lực và trang thiết bị hiện đại cho việc cứu sống bệnh nhân. 

Đáng chú ý hơn nữa, trong bối cảnh số ca vẫn tiếp tục tăng, ngành y tế đã triển khai thêm một loại hình nữa áp dụng tại TP Hồ Chí Minh là quản lý điều trị người nhiễm SARS-CoV-2 tại nhà. Những trường hợp này được xét nghiệm, sàng lọc ít nguy cơ mới để điều trị tại nhà. Trạm Y tế lưu động tại các địa bàn vừa có trách nhiệm theo dõi hằng ngày, chăm sóc, cung cấp bình oxy, tiêm chủng, vận chuyển cấp cứu trường hợp trở nặng.

Như vậy, mô hình tháp đa tầng tại TP Hồ Chí Minh có những điểm đặc biệt và cũng có những điểm mới so với tình huống dịch ở Bắc Giang, nhưng trong bối cảnh của TP Hồ Chí Minh thì cách làm này đã đi đúng hướng và đem lại hiệu quả tích cực, góp phần sớm khống chế và đẩy lùi dịch bệnh Covid-19 trên địa bàn thành phố.

Những tín hiệu tích cực từ mô hình hiệu quả

Theo TS Nguyễn Trọng Khoa, nhờ áp dụng đúng chiến lược điều trị bằng mô hình tháp 3 tầng, từ đầu tháng 10, TP Hồ Chí Minh và các tỉnh phía nam đã vượt qua giai đoạn đỉnh dịch. Dù số ca nhiễm vẫn chưa thể hạ nhiệt nhanh, nhưng số ca bệnh nhân nặng cần cấp cứu đã giảm. Đặc biệt là số tử vong giảm.

Ông Khoa đánh giá, có 5 nhóm lý do giúp Việt Nam đạt được những kết quả khả quan này. Đầu tiên là nhờ vào việc ngành y tế thành phố đã củng cố các cơ sở thu dung điều trị ở cả 3 tầng. Trong đó, thiết lập các Trung tâm hồi sức tích cực mà chúng ta đã dồn toàn lực của ngành y tế vào TP Hồ Chí Minh để thiết lập với hàng chục ngàn cán bộ y tế tham gia, chung tay hỗ trợ cho thành phố.

Các Trung tâm hồi sức là chỗ dựa về mặt chuyên môn, tham gia trong chỉ đạo tuyến; hỗ trợ tầng 2 (bệnh viện tuyến quận, huyện, thành phố) để nâng cao chất lượng điều trị; thực hiện chuyển tuyến phù hợp, có sự hỗ trợ chuyên môn để phân loại bệnh nhân tốt; đánh giá đúng nguy cơ để chuyển bệnh viện phù hợp, chuyển tuyến an toàn. Đó là những điểm hết sức quan trọng và là thành công lớn trong công tác điều trị để góp phần giảm số ca tử vong trên địa bàn thành phố.

"Thực tế, chúng tôi đã phân tích mô hình tử vong ở TP Hồ Chí Minh, có những giai đoạn, có đến 40% lượng bệnh nhân tử vong trong khoảng 72 giờ nhập viện. Con số này thể hiện rằng, sự tiếp cận cấp cứu bệnh nhân đã bị muộn và vì bị muộn nên khó có thể cứu, kéo dài sự sống cho bệnh nhân", ông Khoa nói. 

Thứ hai, do tình hình dịch bệnh diễn biến ngày càng phức tạp nên trong những can thiệp tiếp theo, TP Hồ Chí Minh đã phải huy động các lực lượng, trong đó có Bộ Quốc phòng, Bộ Y tế, tình nguyện viên từ Học viện Quân y, các trường y, dược… để thiết lập các tổ y tế lưu động, trạm y tế lưu động có cung cấp oxy, bảo đảm kỹ năng cấp cứu để vừa sàng lọc phân loại bệnh nhân, vừa hỗ trợ cấp cứu kịp thời F0 tại nhà.

Ngành y tế cũng đã đưa các gói thuốc điều trị cho bệnh nhân tại nhà, bệnh nhân trong các khu cách ly. Bao gồm, gói thuốc A (có thuốc xử lý các triệu chứng thông thường), gói thuốc B (có thêm thuốc chống đông, chống viêm để điều trị theo phác đồ) và gói thuốc C (có thêm thuốc kháng virus để điều trị, giảm nguy cơ diễn biến nặng).

Việc kết hợp quản lý F0 có sự hỗ trợ của tổ y tế lưu động, có sự tư vấn từ xa và triển khai các gói thuốc, bệnh nhân được can thiệp kịp thời ngay khi có dấu hiệu thiếu oxy tại nhà, từ đó, việc chuyển bệnh nhân nặng đến bệnh viện giảm đi rất nhiều. Đặc biệt là số ca bệnh nguy kịch giảm rõ rệt. 

"Với can thiệp 3 tầng điều trị, rõ ràng hiệu quả đã hiện hữu. Hiện nay, số ca tử vong đã giảm từ mức dưới 200 đến dưới 100 trường hợp. Trong khi trước đó, ở thời điểm cao điểm đầu tháng 8, có đến 340 trường hợp tử vong/ngày. Nghĩa là đã giảm đi khoảng 70% số ca tử vong", ông Khoa nói. 

Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh cũng đánh giá cao chiến lược bao phủ vaccine toàn thành phố cho người dân. Đến nay, tỷ lệ bao phủ mũi 1 đã hơn 94%, mũi 2 đang tiếp tục tăng lên tùy theo lượng vaccine đang có của thành phố.

Việc dồn nhân lực để xét nghiệm diện rộng, tầm soát nhiều lần theo khu vực, mức độ (vùng đỏ, cam, xanh), suốt từ ngày 23/8 đến nay theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch đã giúp khoanh vùng hiệu quả. 

"Đây là chiến lược hết sức đúng đắn, chúng tôi đánh giá việc triển khai đồng loạt 5 "mũi" như vậy đã đưa tình hình dịch tại thành phố có tính khả quan như hiện nay. Đây cũng là bài học kinh nghiệm trong quá trình phòng, chống dịch ở một thành phố đặc thù như TP Hồ Chí Minh", ông Khoa nhấn mạnh.