Càng cận Tết, thị trường thảo dược ngâm rượu càng sôi động. Đáng nói, các loại thảo dược được bày bán tràn lan, còn tác dụng thực sự như thế nào thì không ai có thể kiểm chứng. Thậm chí, nếu không cẩn trọng, người mua sẽ mua nhầm phải độc dược.

Thượng vàng hạ cám, giá nào cũng có

Theo truyền thống, cuối năm gia đình nào cũng chuẩn bị một bình rượu ngâm đãi khách. Nhất là đối với cánh mày râu, nhu cầu sưu tầm các thảo dược tăng cường sinh lực để ngâm rượu uống Tết cũng được đẩy lên cao. Chính vì thế, thị trường thảo dược đã và đang vô cùng sôi động.

Trên phố Tố Hữu (Nam Từ Liêm, Hà Nội), hàng ngàn các loại thảo dược bổ thận tráng dương được bày bán la liệt trên vỉa hè. Từ các loại quen thuộc như ba kích, ngọc cẩu đến sâm cau, cho tới các loại sâm quý hiếm, với giá bán chỉ dao động từ 60 - 80 nghìn đồng/kg, các cửa hàng tại đây thu hút khách ở rất nhiều độ tuổi.

Những công thức bí truyền cũng được người bán tích cực chia sẻ cho khách hàng nếu có thắc mắc. “Nếu em ngâm 20 lít rượu thì ngâm cho chị 5 cân ba kích, đảm bảo lên màu tím đẹp luôn, còn nếu không thích ba kích thì ngâm sâm cau cũng được, rượu lên màu hơi vàng vàng… Hoặc em ngâm lẫn cả 2 cho thơm. Tất cả những loại chị bán ở đây loại nào cũng là tăng cường sinh lực hết, nên không phải lo”, một người bán đon đả mời khách.

Theo lời “cam kết” của bên bán, hầu hết hàng tại đây đều là hàng tìm trong rừng, được cất từ miền núi về. “Hàng của chị chỉ lấy từ Lạng Sơn, Lào Cai… toàn hàng rừng, vùng núi mới có, đảm bảo không pha trộn!”, một người bán quả quyết.

Tại một cửa hàng khác trên đường Tân Mai (quận Hoàng Mai), hàng loạt “thảo dược dân tộc” cũng bày la liệt trên nền đất. Những vị thuốc quý theo lời quảng cáo được mua bán trao đổi rẻ như rau.

“Rẻ lắm chị ơi, sâm này có 30 nghìn đồng/kg thôi, nấm ngọc cẩu 70 nghìn đồng/kg, ba kích 40 nghìn đồng/kg nhé. Không lấy là hết đấy, cuối năm họ mua về ngâm nhiều lắm”, một thanh niên bán hàng cho hay.

Không chỉ tràn lan trên phố, rượu thảo dược thành phẩm ngâm sẵn cũng được quảng cáo sôi động trên các trang bán hàng online. Theo chỉ dẫn từ nguồn quảng cáo trên mạng, chúng tôi tìm tới địa chỉ 298 Nguyễn Xiển, Hà Nội, một kho rượu thảo dược cung cấp hàng nghìn lít rượu ngâm ra thị trường dịp cận Tết.

Tại đây, giá rượu thảo dược dao động từ mức thấp nhất vài trăm nghìn đồng tới vài chục triệu đồng/bình. Người bán cũng chia sẻ thêm: “Hầu hết các sản phẩm tại đây đều cung cấp làm quà biếu Tết, nên chủ yếu sẽ ngâm các loại thảo dược quý hiếm chất lượng cao”.

Đề xuất đặt làm một bình rượu làm quà biếu với giá 20 triệu đồng, chúng tôi được gợi ý nhiều lại thảo dược quý để ngâm như đông trùng hạ thảo, kỉ tử chi hạ, nhục thung dung sa mạc. Để thêm tin tưởng, khách hàng được tận mắt chứng kiến quy trình sơ chế từ tươi đến khô của những phương thuốc quý.

Trong nhà xưởng chưa đầy 20m2, những cây nhục thung, được cho là có công dụng mạnh trong cải thiện sinh lý được bán với giá 7 triệu đồng/kg, đang được người bán ngâm thủ công trong một chậu nước muối, trước khi cho vào bình ngâm.

“Cái này ngâm tươi thì vẫn có độc nên phải ngâm cả nước muối để khử bớt độc rồi mới cho vào lọ ngâm”, vừa nói, người chủ vừa chỉ ra ngoài sân hè, hàng loạt các loại rễ cây không tên được phơi giữa lối đi bụi bặm: “Đó đều là các mặt hàng loại 2 giá rẻ vì gần như đã hỏng hoặc biến chất trong quá trình vận chuyển nên không thể sử dụng tươi”.

Cẩn trọng rượu thuốc thành rượu độc

Thực tế, lâu nay nhiều người vẫn nghĩ rằng các loại thảo dược đều lành tính “không bổ dọc cũng bổ ngang”.

Tuy nhiên, Thạc sỹ, bác sĩ Đông y Nguyễn Khánh Toàn, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, nhiều người chỉ biết qua về công dụng thảo dược mà quên mất chúng cũng là những loại thuốc có dược tính nhất định.

Đặc biệt khi được bày bán tràn lan, việc mua nhầm độc dược hay bị trà trộn các sản phẩm chất lượng thấp là hoàn toàn có thể xảy ra.

Theo bác sĩ Toàn, các loại thảo dược ngâm rượu đang được bày bán như ba kích, sâm tươi hay ngọc cẩu... đều có tác dụng trong cải thiện sinh lý nam và một số tác dụng đối với các bệnh về xương khớp.

Tuy nhiên, việc tự mua các sản phẩm được bán tràn lan ở chợ hay vỉa hè tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ.

Thứ nhất các sản phẩm này không rõ nguồn gốc chất lượng, rất có thể là những sản phẩm đã biến chất.

Thứ hai, do không có chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa, người dùng rất dễ mua nhầm thảo dược với các loại độc dược. “Đã có rất nhiều vụ việc thương tâm dẫn đến tử vong do uống phải rượu ngâm lẫn các loại cây độc, mà người dùng không hề biết”, bác sĩ Toàn cảnh báo.

Thực tế, nhiều vụ ngộ độc rượu ngâm thảo dược đã xảy ra trong thời gian qua. Điển hình tháng 3/2020, tại Nghệ An, 3 người tử vong do uống rượu ngâm nhầm thảo dược có chất độc. Hay cuối tháng 11/2020, một người đàn ông tại Hà Nội phải cấp cứu khẩn cấp do tai biến vì sử dụng rượu ba kích. Gần đây nhất, ngày 8/1, thanh niên 29 tuổi tại Hưng Yên đã bị hôn mê dẫn đến tử vong sau khi uống rượu từ nhà bạn trở về.

Thu Hà