Đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu

Sáng 5/9, trong lúc đọc diễn văn tại lễ khai giảng năm học mới, Hiệu trưởng Trường THPT Tràm Chim (huyện Tam Nông, Đồng Tháp) Trương Văn Lai (45 tuổi) đã bất ngờ bị đột quỵ. Dù nhanh chóng được đưa đi cấp cứu, nhưng thầy Lai đã không qua khỏi, xác định tử vong do đột quỵ não.

Liên tục trong những ngày qua, liên tiếp xảy ra nhiều ca đột quỵ não dẫn đến tử vong rất đáng tiếc. Cách đây ít ngày là 2 ca tài xế đột quỵ não khi đang lái xe.

Theo PGS. TS Mai Duy Tôn, Giám đốc trung tâm Đột quỵ, BV Bạch Mai, đột quỵ não là bệnh nguy hiểm, thường gặp với con số ước tính khoảng 200 nghìn người mắc mới mỗi năm. 50% trong số đó là tử vong và 90% người sống sót gặp phải các tác động sau đột quỵ như rối loạn nhận thức, suy giảm khả năng vận động và các vấn đề về nói hoặc nuốt.

Hiện nay, trên thế giới, đột quỵ não là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ ba sau các bệnh ung thư và bệnh tim mạch. Ở Việt Nam, đột quỵ não vẫn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu.

Đột quỵ não có 2 thể chính là thiếu máu não và chảy máu não, tùy thuộc vào nguyên nhân mạch não bị tắc nghẽn hay bị vỡ gây chảy máu.

Dấu hiệu báo cơn đột quỵ não

Theo các bác sĩ chuyên ngành Đột quỵ, căn cứ vào dấu hiệu thang điểm FAST để đánh giá một người có đột quỵ não hay không. 

Cụ thể: F (face) – Mặt có cảm giác tê cứng, khi cười 1 bên mặt lệch, cười không cân đối; A (arms) – Tay hoặc chân tê mỏi một bên và người bệnh không thể nâng, buông tay hoặc chân; S (speech) – Nói bị líu lưỡi, không rõ chữ, khó diễn đạt; T (time) – Nếu thấy có những dấu hiệu trên, gọi ngay cấp cứu 115, cần ghi nhớ thời gian khởi phát bệnh và báo cho nhân viên y tế biết.

Bên cạnh đó, theo BS Tôn, khoảng 1/3 các ca đột quỵ xuất hiện sau khi có một hoặc nhiều cơn đột quỵ nhẹ hay còn gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua xảy ra trước đó.

Các dấu hiệu như mất thị lực đột ngột, yếu một cánh tay hoặc chân trong ít phút có thể xuất hiện do các cơn thiếu máu não thoáng qua, sau đó khả năng vận động có thể sớm trở lại.

Đây thường là dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh lý đột quỵ nã, nhưng rất dễ bị bỏ qua. Do đó, khi có các dấu hiệu trên cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa đột quỵ não ngay lập tức trước khi quá muộn.

BS Tôn đặc biệt lưu ý thời gian "vàng" trong điều trị đột quỵ não là 270 phút nếu sử dụng thuốc tiêu huyết khối làm tan cục máu đông hoặc 6-8 giờ nếu lấy huyết khối trong trường hợp tắc mạch lớn. Tuy nhiên, bệnh nhân càng đến sớm cơ hội phục hồi càng cao.