Hè nóng bức, không khí ô nhiễm dẫn đến sự gia tăng của vi khuẩn - tác nhân gây dị ứng và các bệnh về tai, mũi, họng. Nhiều người quan niệm sổ mũi, nghẹt mũi, hắt hơi là chuyện bình thường, chỉ khi phát bệnh mới chịu vệ sinh mũi. Theo bác sĩ CKII Nguyễn Minh Hảo Hớn - Trưởng khoa Mũi xoang, Bệnh viện Tai Mũi Họng TP HCM, tình trạng niêm mạc mũi xoang bị viêm nhiễm diễn ra khá phổ biến trong mùa nóng, do nhiều nguyên nhân như virus đường hô hấp trên, vi trùng, dị ứng, vi nấm...

Từ "viêm mũi xoang" được Hội Tai Mũi Họng Mỹ hợp nhất vào năm 1996, ghép giữa thuật ngữ viêm mũi và viêm xoang trước đây. Mũi và xoang được lót chung bởi một tấm niêm mạc không van, nên khi viêm mũi sẽ dẫn đến viêm xoang và ngược lại. Bệnh lý này gồm ba thể: cấp (4 tuần); bán cấp (4-12 tuần) và mạn tính (12 tuần trở lên).

Viêm mũi xoang cấp diễn ra nhiều nhất ở bốn vị trí: xoang hàm (virus đường hô hấp chiếm 85%), xoang sàng (65%), xoang bướm (40%) và xoang trán (30%). Triệu chứng chủ yếu là nghẹt mũi, chảy mũi, đau mặt và nhức đầu...

Theo bác sĩ, bệnh nhân xoang hàm thường đau nặng hai bên gò má, ấn vào vùng này rất đau. Viêm xoang sàng khó chịu ở hai khóe mắt; xoang trán gặp vấn đề ở vùng trước trán; đau vùng sau gáy là triệu chứng của xoang bướm... Nếu không chữa hoặc điều trị không đầy đủ, bệnh kéo dài sang thể bán cấp hoặc mạn tính. Lúc này bệnh nhân ít nhức đầu, chủ yếu bị chảy mũi xuống họng, nghẹt mũi và không ngửi được mùi.

Các bác sĩ thường chẩn đoán bệnh đa phần dựa vào hỏi tiền sử bệnh, khám bằng đèn clar hoặc nội soi mũi xoang. Chụp phim XQ thường quy Blondeau-Hirtz trong viêm mũi xoang cấp thường không được sử dụng, chỉ cần thiết trong một số trường hợp đặc biệt. CT scan rất giá trị trong trường hợp viêm xoang mạn tính nghi ngờ nấm, sau điều trị nội khoa không đáp ứng hoặc viêm xoang do polyp có chỉ định phẫu thuật...

Phần lớn bệnh nhân viêm xoang cấp nếu chưa bội nhiễm thì chỉ điều trị triệu chứng như kháng dị ứng, giảm đau và xịt mũi tại chỗ bằng nước biển tự nhiện phun sương vô trùng mang lại hiệu quả điều trị rất tốt. Nhất là loại chứa các yếu tố khoáng vi lượng như: Đồng (Cu) có tác dụng kháng khuẩn, chống lại các yếu tố gây bội nhiễm, loại chứa Mangan (Mn), Sulfur (S) - đặc tính kháng dị ứng, phục hồi chức năng của niêm mạc mũi.

Bác sĩ nhấn mạnh phòng bệnh và bảo vệ mũi ngày hè rất cần thiết, nhất là thời điểm Covid-19 diễn biến phức tạp. Khi nhiệt độ quá cao, chức năng mũi không thích ứng kịp khiến niêm mạc bị khô, dễ tổn thương và bị vi khuẩn tấn công. Do đó, cần xịt và rửa mũi hàng ngày. Hiện có nhiều phương pháp vệ sinh mũi, trong đó dùng nước biển tự nhiên phun sương vô trùng là giải pháp hữu hiệu và tiện dụng. Nên dùng vào những thời điểm sau: 

Sau khi đi ngoài đường về: nước biển phun sương có thể làm sạch tất cả bụi bẩn khỏi mũi, ngừa mầm bệnh xâm nhập cơ thể.

Khi ngồi điều hòa nhiều: ngồi dưới điều hòa quá nhiều khiến mũi bị khô, khó chịu cho cả người lớn và trẻ em. Nên vệ sinh để lấy lại niêm mạc ẩm, hơi thở thông thoáng.

Mỗi sáng thức dậy: nên hình thành thói quen vệ sinh mũi như đánh răng, rửa mặt hàng ngày.

Khi tiếp xúc với môi trường nhiều vi khuẩn, bụi bặm (khói thuốc, nấm mốc, bụi bẩn, vi khuẩn trong hồ bơi...) cần dùng nước biển phun sương vô trùng để đào thải tác nhân gây dị ứng, ngừa bệnh tái phát.

Những người có bệnh lý hô hấp: khi mũi bị nghẹt do tăng tiết (sổ mũi), nên vệ sinh để làm loãng dịch tiết mũi, tăng cường kháng khuẩn, kháng viêm, thông mũi...

Vạn Phát