Với thành công của đề tài nghiên cứu sản xuất bộ sinh phẩm chẩn đoán xét nghiệm chủng virus corona mới (SARS-CoV-2) do Học viện Quân y phát triển, Việt Nam đã trở thành một trong số ít quốc gia trên thế giới phát triển được các bộ KIT xét nghiệm phát hiện Covid-19. 

Chia sẻ với báo chí trong sáng ngày 17/3, ông Phạm Công Tạc - Thứ trưởng Bộ Khoa & Công nghệ cho biết, rất nhiều quốc gia trên thế giới đã đặt hàng Việt Nam sản xuất bộ KIT xét nghiệm Covid-19.

Thứ trưởng Bộ Khoa & Công nghệ Phạm Công Tạc. Ảnh: Trọng Đạt

Trong số các khách hàng của Việt Á (đơn vị sản xuất KIT), riêng thành phố Hà Nội đã  thông báo đặt mua 200.000 test (4.000 bộ) để sử dụng tại chỗ và dành tặng cho các bệnh viện ở Ý, một trong những ổ dịch lớn nhất Châu Âu.

Hiện mỗi ngày Việt Nam có thể sản xuất được hàng chục ngàn bộ test với mức giá khoảng 500.000 đồng cho một lần xét nghiệm, trong đó đã bao gồm tất cả các vật tư, thiết bị đi kèm. Nhờ vậy, trong trường hợp xấu khi chẳng may dịch bùng phát, Việt Nam hoàn toàn có khả năng tự chủ động cung ứng về nguồn KIT xét nghiệm.

Theo ông Phạm Công Tạc, số liệu của CDC Hoa Kỳ cho thấy, Việt Nam thuộc top những nước đứng đầu về khả năng kìm chế dịch bệnh Covid-19. Kết quả này dựa trên rất nhiều các số liệu khoa học như số người bị nhiễm bệnh, số người tử vong, tỷ lệ số người bị bệnh trên tổng dân số và tỷ lệ số người nhiễm Covid-19 được xét nghiệm trên tổng số người bị bệnh,...

“Thành công này có những đóng góp rất lớn của các nhà khoa học Việt Nam trong việc đối phó với dịch bệnh. Điều này đặc biệt có giá trị trong công tác kiểm soát dịch bệnh”, Thứ trưởng Phạm Công Tạc nói. 

Dẫn chứng về vấn đề trên, ông Tạc cho biết Hàn Quốc đã dùng tới 22.000 KIT test xét nghiệm để tìm ra 500 bệnh nhân đầu tiên mắc Covid-19, nhờ vậy đã sớm khoanh vùng được dịch bệnh này. 

Đáng chú ý khi không chỉ có Học viện Quân y, các nhà khoa học khác của Việt Nam cũng đang tiếp tục phát triển nhiều bộ KIT test nhằm xét nghiệm Covid-19.

Trước đó, nhóm nghiên cứu của PGS.TS. Đồng Văn Quyền và PGS.TS. Đinh Duy Kháng (Viện Công nghệ sinh học - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) cũng từng tuyên bố về việc đã chế tạo thành công bộ KIT phát hiện virus SARS-CoV-2.

Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cũng cho biết sẽ báo cáo Bộ Y tế về kết quả này và chỉ đạo Viện Công nghệ sinh học trong việc sản xuất số lượng lớn các KIT phát hiện, quy trình sử dụng KIT hoặc tham gia xét nghiệm khi có yêu cầu.

PGS TS Nguyễn Thị Lan Anh (Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương. Ảnh: Trọng Đạt

Ngoài 2 bộ KIT kể trên, theo PGS TS Nguyễn Thị Lan Anh (Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương), bên cạnh bộ KIT xét nghiệm Covid-19 của Học viện Quân y, trong thời gian qua đơn vị cũng đang tiến hành đánh giá một bộ KIT đẳng nhiệt do Đại học Bách khoa phát triển. 

Khác với các bộ KIT trước đó, bộ KIT đẳng nhiệt của Đại học Bách khoa không cần đến các máy Real-time PCR, thay vào đó, nó sử dụng các block nhiệt hết sức đơn giản với giá thành chưa đến 2 triệu đồng.

Hiện Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đang tiến hành hỗ trợ Đại học Bách khoa trong việc đánh giá và cung cấp các bằng chứng khoa học để nhóm nghiên cứu có thể hoàn thiện kết quả nghiên cứu.

Đa phần các KIT test Covid-19 mà Việt Nam phát triển đều là các KIT sinh học phân tử, dựa vào việc phát hiện vật liệu di truyền của virus SARS-CoV-2.

Theo PGS TS Nguyễn Thị Lan Anh, ngoài phát hiện trực tiếp các tác nhân gây bệnh, chúng ta có thể phát hiện gián tiếp qua các kháng nguyên, kháng thể dựa trên các nguyên lý về miễn dịch. Do vậy, các nhà khoa học Việt Nam cũng nên có những công trình nghiên cứu để phát hiện ra virus một cách gián tiếp dựa trên các loại kháng nguyên, kháng thể.

Trọng Đạt