Tỏi tên khoa học là Allium sativum Linn, thuộc họ hành, có nguồn gốc ở Trung châu Á và được gây trồng ở nhiều nước ôn đới.

Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng, Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ, cho biết tỏi có giá trị sử dụng và giá trị sinh học cao, dùng tăng nhiệt cho cơ thể. Từ cổ xưa, người ta đã biết sử dụng tỏi để tăng sức dẻo dai và đề phòng bệnh tật. Lực sĩ thời thượng cổ trong kỳ Olympic đều ăn tỏi trước khi thi đấu, thợ xây kim tự tháp Ai Cập ăn tỏi hàng ngày để tăng sức khỏe.

Trong tỏi có glucosid lưu huỳnh, một chất dầu bay hơi hồn hợp của sunlfua và oxyt allyl gần như nguyên chất, lưu huỳnh, hai hoạt chất kháng khuẩn là alixin và garlixin. Alixin tác dụng ức chế các vi khuẩn gram (+) và gram (-) (vi khuẩn đường ruột) và chống nấm gây bệnh. Các chế phẩm từ tỏi gồm tương tỏi, rượu tỏi, cao tỏi, thuốc tỏi để xông... có thể sử dụng trong bối cảnh dịch Covid-19 để tăng sức đề kháng cho cơ thể.

Tuy nhiên, chuyên gia cho rằng, tỏi giúp nâng cao hệ miễn dịch song chưa nghiên cứu khoa học nào cho thấy tác dụng diệt virus, bất kể loại virus gì, đặc biệt là nCoV. Các thông tin lan truyền trên mạng về việc sử dụng tỏi khi có các triệu chứng ho, hắt hơi, sổ mũi, sốt, đều là kinh nghiệm dân gian. Nhiều người chia sẻ cách giã tỏi pha với nước sôi để nguội ở nồng độ vừa phải để nhỏ mũi, chữa trị triệu chứng cúm. Tuy nhiên đây cũng là cách "không có cơ sở khoa học".

Ông Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ sinh học và công nghệ thực phẩm thuộc Đại học Bách Khoa, tỏi là thực phẩm gia vị bổ dưỡng, có tác dụng nâng cao hệ miễn dịch, không gây phản ứng phụ cho cơ thể, song: "Sai lầm khi nghĩ ăn nhiều tỏi hoặc sử dụng tỏi để diệt nCoV".

Tiến sĩ Lê Anh Phương, Đại học Quốc gia Singapore, khẳng định chưa có nghiên cứu khoa học nào cho thấy tỏi ngừa dịch bệnh do Covid -19. Allicin trong tỏi là một hoạt chất sinh học có nhiều tác dụng. Chiết xuất tỏi cũng được nghiên cứu nhiều trong việc sát khuẩn và ngăn ngừa virus. "Tuy nhiên, những nghiên cứu chỉ dừng lại trên cấp độ tế bào trong phòng thí nghiệm. Về mặt lâm sàng, những nghiên cứu về việc sử dụng tỏi hay dầu tràm trong việc phòng ngừa cảm mạo, cảm cúm vẫn có nhiều kết quả trái ngược".

Các chuyên gia khuyến cáo người dân nên thực hiện nghiêm hướng dẫn của Bộ Y tế về phòng chống dịch, không nên áp dụng những thông tin lan truyền trên mạng xã hội. Một trong những cách phòng ngừa bệnh nói chung và Covid-19 nói riêng được các chuyên gia khuyến cáo là vệ sinh cá nhân, đặc biệt là rửa tay bằng nước ấm và xà phòng.

Theo số liệu của CDC Mỹ, rửa tay bằng nước và xà phòng có thể giảm tới 30% các bệnh về đường tiêu hóa và 20% bệnh về đường hô hấp. Trong quá trình rửa tay, xà phòng và nước sẽ "kéo" đi các virus bám trên bề mặt tay (đối với vi khuẩn, xà phòng có thể phá hủy màng tế bào của vi khuẩn). Do đó, sử dụng một bánh xà phòng hay dung dịch rửa tay thông thường đều có ích, không nhất thiết phải là thành phần nào. Quan trọng là cách chúng ta rửa tay, thời gian rửa tối thiểu là 20 giây để đảm bảo hiệu quả nhất.

Ngoài ra, nên rửa tay thường xuyên, súc miệng, súc họng bằng các dung dịch có tính sát khuẩn để loại bỏ hoặc giảm thiểu virus trước khi chúng xâm nhập vào phổi.

Thúy Quỳnh