Theo GS Đoàn Thị Nhu, PGS Phạm Duy Mai cùng nhiều nhà nghiên cứu khác trong cuốn Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam (NXB Khoa học và Kỹ thuật), mồng tơi có vị ngọt, chua, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt, hóa tràng, lương huyết, giải độc. Loại cây này thường được dùng để chữa đại tiện táo bón, tiểu tiện khó, tiêu chảy ra máu, da nổi ban, mụn nhọt.

Có 3 công tức từ rau mồng tơi thường dùng để trị chứng táo bón. Theo đó, người bệnh có thể lấy lá và cành non mồng tơi nấu canh ăn. Hoặc dùng công thức: rau mồng tơi 50g, rau đay 50g, 1 – 2 củ khoai sọ, rửa sạch, thái nhỏ để nấu, ăn trong ngày.

Cũng có thể kết hợp rau mồng tơi với 3 loại rau khác là rau má, rau đay, rau lang, mỗi thứ 50g thái nhỏ, sắc với 400ml nước đến khi còn 100ml, uống trong ngày.

Các chuyên gia y hoc cổ truyền nhấn mạnh, những người cao tuổi bị bệnh táo bón nên dùng rau mồng tơi để ăn hàng ngày. Những người cơ thể tỳ lạnh, đại tiện phân lỏng không nên dùng mồng tơi.

Ngoài công dụng trị táo bón, mồng tơi còn có công dụng tốt trong chữa mụn và mụn đầu đinh. Cụ thể, lấy lá mồng tơi 50g, lá ớt 50g, xương rồng bà có gai (một khúc cành cạo sạch gai) rửa sạch, giã nát để đắp lên vết mụn, ngày thay thuốc một lần. Đồng thời, kết hợp uống cùng nước sắc lá bồ công anh 20g, măng tre 20g, gừng 8g trong từ 3 đến 5 ngày.

Lá mồng tơi giã nát để đắp cũng là bài thuốc thường xuyên được sử dụng để chữa chứng đầu vú nứt nẻ ở phụ nữ.

Ở nước ngoài, rau mồng tơi cũng được tin dùng để chữa nhiều chứng bệnh. Đặc biệt, người ta không chỉ sử dụng lá rau mồng tơi mà còn dùng các bộ phận khác của loại cây này.

Tại Malaysia, lá mồng tơi giã nát, dùng đắp bên ngoài cũng có công dụng chữa mụn nhọt. Ở Indonesia, nước sắc của lá dùng làm thuốc tẩy giun nhẹ cho trẻ em. Dịch ép của lá với một ít nước chanh và nước dừa thường được dùng cho phụ nữ có thai, còn các bà đỡ thường cho phụ nữ đẻ uống hỗn hợp dịch ép từ lá mồng tơi và lá dâm bụt. Lá mồng tơi phối hợp với riềng và giấm là bài thuốc chữa thổ tả. Ở Philippines, rễ mồng tơi giã nát đắp ngoài làm thuốc tiêu sưng, dịch ép từ rễ bôi lại có công dụng chữa trứng cá.

Ngoài các công dụng chữa bệnh trên, nhiều phụ nữ nước ngoài còn dùng hạt mồng tơi bỏ vỏ phơi khô, tán thành bột mịn, trộn với mật ong, bôi hàng ngày lên mặt để giúp cho da mặt trở nên mịn màng tươi sáng. Bột mồng tơi trộn với phấn hoa cũng có công dụng trong điều trị bệnh rôm sảy.

PV