Tầm bóp có nguồn gốc ở các nước châu Mỹ, đã được trồng rộng rãi trên nhiều vùng nhiệt đới, á nhiệt đới và cận nhiệt đới làm cảnh hay lấy quả. Ở nước ta cây mọc hoang ở các bờ ruộng, bãi cỏ, ven rừng ở vùng đồng bằng đến miền núi độ cao 1. 500m nhất là các tỉnh miền núi phía Bắc. Hiện nhiều nơi trồng làm cảnh. Tại nước ta gặp ở các tỉnh Sơn La, Lạng Sơn, Bắc Giang, Ninh Bình, Đà Nẵng, Kon Tum, Gia Lai, Lâm Đồng, Bà Rịa - Vũng Tàu, Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh... Tầm bóp là loại cây thuộc thảo, mọc hàng năm, cao đến gần 1 mét, phân nhánh nhiều, mềm, gẫy khúc, phủ đầy lông, thường rũ xuống. Lá mọc so le, hình bầu dục, đầu thuôn nhọn, phiến lá nguyên hay phân thùy nông, không đều, nhiều lông. Hoa mọc đơn độc ở nách lá, có cuống mảnh ; đài hình chuông, có lông, xẻ 5 thùy, sâu ở đỉnh, hình mũi nhọn ; tràng hoa màu vàng tươi hay màu vàng nhạt. Quả mọng tròn, nhẵn, lúc non màu xanh, khi chín màu vàng hoặc màu vàng cam, có đài bao trùm quả ở ngoài như cái túi. Hạt nhiều, hình thận, màu vàng. Cây ra hoa. kết quả quanh năm. Tầm bóp có tên “ Lồng đèn ” vì. quả giống lồng đèn, còn có tên “ Bôm bốp ” vì khi bóp quả vỡ phát ra tiếng bộp. Cây trồng chủ yếu bằng hạt, ưa khí hậu mát, ẩm, ít phải chăm sóc, trồng chậu rất thích hợp.

Bộ phận dùng: Toàn cây. Thu hoạch cả cây quanh năm, dùng tươi hay khô.

 Theo y học cổ truyền: Toàn cây có vị đắng, tính mát, không độc ; có tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp. khư đàm, chỉ khái, tán kết. Quả có vị chua, tính bình có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, tiêu đờm. Tầm bóp thường dùng chữa cảm sốt, ho nhiều đờm, yết hầu sưng đau. Dùng ngoài chữa nhọt vú, đinh độc. Quả Tầm bóp ăn được, chữa ho tiêu đờm. Liều dùng: 20 – 40g cây khô, 30 – 50g tươi sắc uống.

Theo y học hiện đại, Tầm bóp có tác dụng:

- Chống viêm, giảm đau.

- Chống bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, ký sinh trùng, bệnh ở da, sốt ngủ.

- Trong ống nghiệm các chất physalin B và F ức chế sự phát triển của một số loại tế bào ung thư bạch cầu ở người. Physalin F ức chế sự phát triển của 5 dòng tế bào ung thư khác ở người ( phổi, gan, ruột, cố tử cung, mũi vòm họng ).

- Trong ống nghiệm chất physalin F có tác dụng chống huyết khối ở chuột trong cơ thể.

Trên thế giới, nhiều nước dùng cây Tầm bóp để chữa bệnh. Ở các nước châu Phi, lá Tầm bóp dùng chữa bệnh đau dạ dày, chữa sốt, hen suyễn tiêu chảy, thấp khớp. Dùng ngoài lá chữa ngứa, mụn đậu mùa, các vết thương. Các nước ở Trung và Nam Mỹ, Tầm bóp được sử dụng rộng rãi để điều trị bệnh sốt, sốt rét, đau răng, viêm gan, viêm thận, thấp khớp, khó tiêu, bí tiểu tiện. Ở các nước Đông Nam Á, Tầm bóp dùng chữa các bệnh đường tiêu hóa, đường ruột, vết loét ngoài da. Ấn Độ, toàn cây được dùng làm thuốc lợi tiểu, loạn tiêu hóa. Nhiều nước còn dùng quả Tầm bóp để ăn như một món ăn nhẹ, lá được nấu chín để ăn hoặc ăn sống như một salad ; tuy vậy họ không ăn quá nhiều vì ăn nhiều có thể gây chóng mặt. Trong nhân dân có nơi dùng rễ Tầm bóp tươi nấu với tim lợn chu sa dùng chữa đái đường hoặc dùng quả chữa bệnh gút. Quả chín để khô có thể làm mứt. Cành và lá Tầm bóp non có thể chế biến thành các món ăn luộc, nấu, xào với thịt để ăn giải nhiệt, chữa mụn nhọt, chữa đau dạ dày.

Ở nước ta cây Lu lu đực còn gọi là Thù lù đực có tên khoa học Solanum nigrum L., thuộc họ Cà Solanaceae. Cây này lá và thân gần giống cây Tầm bóp nhưng nhẵn và ít lông, quả khi chín màu đen và không có bao bọc ở ngoài quả. Trong cây chứa solasodin, solanigrin, solanigridin cũng dùng làm thuốc nhưng quả không ăn được ; cần lưu ý kẻo nhầm lẫn.

Nguồn: Tạp chí Thuốc và Sức khoẻ