Ngày 22/4, Thứ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Hữu Độ cho biết Bộ đang xây dựng phương án thi quốc gia để báo cáo Thủ tướng. Trong bối cảnh Covid-19, kế hoạch năm học 2019-2020 phải điều chỉnh, kỳ thi THPT tổ chức muộn hơn, dự kiến vào tháng 8. Thời điểm này, cả Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học đã có hiệu lực nên Bộ dự kiến không tổ chức kỳ thi THPT quốc gia như mọi năm mà giao cho địa phương tổ chức thi tốt nghiệp THPT. 

Mục đích của kỳ thi là xét công nhận tốt nghiệp THPT, đánh giá chất lượng giáo dục phổ thông, từ đó điều chỉnh nội dung, phương pháp dạy học trong nhà trường. "Kết quả của kỳ thi cũng có thể được các trường đại học, cao đẳng sử dụng trong tuyển sinh theo tinh thần tự chủ", ông Độ nói.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT dự kiến gồm ba bài thi độc lập là Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và hai bài thi tổng hợp Khoa học tự nhiên và Khoa học xã hội. Trong đó, bài thi Khoa học tự nhiên gồm tổ hợp ba môn Vật lý, Hóa học, Sinh học. Bài thi Khoa học xã hội đối với thí sinh THPT gồm ba môn Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân; đối với thí sinh Giáo dục thường xuyên là hai môn Lịch sử, Địa lý.

Thí sinh THPT phải thi ba bài thi bắt buộc là Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và một bài thi tự chọn Khoa học tự nhiên hoặc Khoa học xã hội. Thí sinh Giáo dục thường xuyên phải thi hai bài bắt buộc Toán, Ngữ văn và một bài thi tự chọn.

Các bài thi Toán, Ngoại ngữ, Khoa học tự nhiên và Khoa học xã hội sẽ được ra theo hình thức trắc nghiệm khách quan. Mỗi thí sinh trong cùng phòng thi có một mã đề riêng, làm bài thi trên phiếu trả lời trắc nghiệm. Bài làm sẽ được chấm bằng phần mềm máy tính do Bộ Giáo dục và Đào tạo cung cấp. Riêng bài thi Ngữ văn thi theo hình thức tự luận.

Mỗi bài thi tổng hợp được chấm chỉ với một đầu điểm thay vì ba đầu điểm môn thành phần như đối kỳ thi THPT quốc gia năm trước.

Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ xây dựng đề thi và cung cấp cho các địa phương để tổ chức thi tốt nghiệp cùng một thời điểm trong cả nước. Nội dung thi nằm trong chương trình giáo dục THPT, chủ yếu là lớp 12, phù hợp với nội dung tinh giản chương trình học kỳ II Bộ đã công bố.

"Nội dung đề thi sẽ dễ hơn, độ phân hóa cũng giảm so với thi THPT quốc gia năm trước để phù hợp với mục đích của kỳ thi cũng như điều kiện dạy học do ảnh hưởng của Covid-19", Thứ trưởng Độ nói.   

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay sẽ do Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo, UBND tỉnh, thành chủ trì và chịu trách nhiệm tổ chức. Các tỉnh sẽ thành lập Hội đồng thi, tổ chức tất cả khâu của kỳ thi như in sao đề, coi thi, chấm thi, phúc khảo, công bố kết quả thi và xét công nhận tốt nghiệp THPT.

Mỗi hội đồng thi có các điểm thi được bố trí đảm bảo tạo thuận lợi cho thí sinh. Cán bộ coi thi là giáo viên của tỉnh và có sự đổi chéo giáo viên coi thi giữa các trường với nhau, bảo đảm giáo viên không coi thi học sinh của trường mình.

Để đảm bảo kỳ thi diễn ra nghiêm túc, công bằng, dự kiến ngoài lực lượng thanh tra của Bộ, Sở Giáo dục và Đào tạo, thanh tra của tỉnh cũng sẽ tham gia để giám sát tất cả khâu, nhất là khâu in sao, vận chuyển, bảo mật đề thi, coi và chấm thi.

Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ nhấn mạnh việc trao quyền tổ chức kỳ thi về cho địa phương phải gắn liền với tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu và những người phụ trách các khâu trong quy trình tổ chức kỳ thi. Bộ sẽ xây dựng giải pháp kỹ thuật nhằm giám sát chất lượng, tính trung thực của kỳ thi như thực hiện mỗi thí sinh trong cùng phòng thi có một mã đề; áp dụng thiết bị giám sát và công nghệ thông tin để quản lý đề thi, bài thi; tiếp tục tổ chức thi trắc nghiệm để hạn chế tối đa sự can thiệp của con người vào các khâu coi thi và chấm thi.

Các bài thi trắc nghiệm sẽ được chấm bằng máy, bằng phần mềm chung của Bộ, có sự giám sát của hệ thống camera trên cơ sở phát huy hiệu quả của quy trình chấm thi năm 2019 để đảm bảo quy trình chấm thi nghiêm túc, đề phòng gian lận. "Đặc biệt năm nay các tỉnh phải công khai phổ điểm thi, báo cáo toàn bộ điểm học bạ của các thí sinh qua hệ thống dữ liệu điện tử. Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ lấy đó làm căn cứ đối sánh kết quả thi", ông Độ nói.

Năm nay, học sinh mới học hết tuần 20 (trong 35-37 tuần) thì nghỉ Tết và nghỉ phòng Covid-19. Hiện hầu hết tỉnh, thành cho học sinh nghỉ đến khi có thông báo mới. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã hai lần điều chỉnh khung thời gian năm học. Thời điểm kết thúc năm học được lùi đến trước ngày 15/7, thi THPT quốc gia ngày 8-11/8, chậm một tháng rưỡi so với mọi năm.   

Hôm 14/4, Bộ Giáo dục và Đào tạo trình Chính phủ hai phương án thi THPT quốc gia. Nếu dịch bệnh được kiểm soát và học sinh đến trường trước 15/6, kỳ thi vẫn được tổ chức nhưng xem xét giảm nội dung, môn thi. Ngược lại, trong trường hợp bất khả kháng, kỳ thi có thể không được tổ chức, việc xét tốt nghiệp THPT sẽ giao về cho địa phương.

Sáng 21/4, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã báo cáo Phó thủ tướng Vũ Đức Đam các phương án thi THPT quốc gia năm 2020. Sau khi thảo luận, các đại biểu đã thống nhất chọn phương án tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT với mục tiêu chính là xét công nhận hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông chứ không phải vừa để xét tốt nghiệp, vừa tuyển sinh đại học như mọi năm.

Nhiều đại học đã lên phương án tổ chức kỳ thi tuyển sinh riêng nếu kỳ thi THPT quốc gia không được tổ chức, như: Quốc gia Hà Nội, Ngoại thương, Kinh tế quốc dân, Hàng hải.

Dương Tâm