'Ăn trong chánh niệm' của thiền sư Thích Nhất Hạnh

Theo VnExpress 09:20 24/01/2022 - Sống lành mạnh

Trong cuốn sách "Ăn trong chánh niệm, Sống trong tỉnh thức", thiền sư Thích Nhất Hạnh nhắc đến khái niệm ăn trong chánh niệm (mindful eating), nghĩa là ăn uống có tư duy, có sự lưu tâm.

Đây không phải chế độ ăn kiêng, mà tập trung vào những trải nghiệm khi ăn. Người tập ăn trong chánh niệm, sử dụng tâm trí để xem xét, đánh giá những tác động xung quanh đến việc ăn uống.

Khái niệm này có nguồn gốc từ giáo lý Phật giáo. Giống với các hình thức thiền định như ngồi, thở, đi đứng, nhiều thiền sư khuyến khích người ăn chú ý đến cảm giác khi ăn.

Cách cơ bản để tập ăn trong chánh niệm là từ từ cảm nhận từng phần của thức ăn. "Đặt đĩa thức ăn vào miệng, không quan trọng đó là món gì, nhưng hãy biến nó thành thứ bạn yêu thích. Giả sử, bạn đang ăn một đĩa mì nóng hổi, thơm phức. Sau khi ăn một miếng, hãy đặt đĩa xuống. Điều này khó khăn hơn bạn tưởng tượng rất nhiều, bởi miếng cắn đầu tiên rất ngon. Nó thôi thúc bạn ăn thêm miếng thứ hai", Jeff Gordinier, nhà văn, biên tập viên của NY Times, giải thích.

Lúc này, người tập ăn trong chánh niệm cần chống lại phản xạ của cơ thể, nhai từ từ, ngừng nói, cảm nhận kết cấu sợi mì, màu sắc của nước sốt trong tô, mùi thơm hơi nước bốc lên. "Tiếp tục làm điều này trong suốt bữa ăn, bạn sẽ trải nghiệm những niềm vui hoặc cả sự thất vọng đối với món ăn. Đây được gọi là ăn uống trong chánh niệm", Gordinier nói.

Thiền sư Thích Nhất Hạnh tin rằng ăn uống lơ đễnh là nguyên nhân sâu xa của nhiều vấn đề sức khỏe như béo phì, do đó ăn trong chánh niệm là chìa khóa cho một cuộc sống hiệu quả. Trong cuốn sách Savor: Mindful Eating, Mindful Life (Ăn trong chánh niệm, Sống trong tỉnh thức), thiền sư nhận định phần lớn việc ăn uống của con người diễn ra ở chế độ "tự động" do nhịp sống hối hả.

"Chúng ta không chú ý đến lượng thức ăn được phục vụ, việc chúng ta đã ăn bao nhiêu, mùi vị của thức ăn thế nào. Mức ăn uống của chúng ta phụ thuộc vào các hình ảnh bên ngoài như kích thước bát, đĩa hoặc phần ăn", thiền sư viết. Vì vậy, con người hiện đại dễ rơi vào tình trạng "biến dạng khẩu phần" và mất khả năng tự nhận thức lượng thức ăn phù hợp với cơ thể.