Tranh luận về khả năng nCoV ảnh hưởng đến sinh lý nam dấy lên kể từ khi có báo cáo về tình trạng bất thường hormone nam ở thành phố Vũ Hán vào cuối năm ngoái. Ngoài bất thường về hormone, không có nghiên cứu nào cho thấy virus tồn tại trong các mẫu tinh trùng, tinh dịch hay mô ở tinh hoàn của bệnh nhân, chứng tỏ virus không lây nhiễm qua đường tình dục.

Theo một nghiên cứu mới đây ở Trung Quốc, cứ 5 người nhiễm nCoV thì có một nhận thấy tình trạng "khó chịu ở bộ phận sinh dục". Tại Mỹ, trang American Journal of Emergency Medicine đưa tin một người đàn ông 42 tuổi nhập viện cấp cứu với tình trạng "đau nhói từ vùng khớp háng", sau đó kết quả xét nghiệm dương tính. 

Mẫu bệnh phẩm của 11 bệnh nhân tử vong do Covid-19 ở Vũ Hán được phân tích bởi Giáo sư Ming Zhou, Trung tâm Y tế Tufts tại Boston, bác sĩ Nie Xiu từ Đại học Khoa học và Công nghệ Huazhong, thành phố Vũ Hán.

Nhóm nghiên cứu mẫu gene ở các mô liên quan đến quá trình sản sinh tinh trùng và hormone nam testosterone, xem có mang virus không. Kết quả, chỉ một mẫu bệnh phẩm chứa nCoV do bệnh nhân có tải lượng virus cao. Nhóm kết luận, như vậy, virus này tồn tại trong máu nhưng không xâm nhập vào các mô ở tinh hoàn. Song, hơn 80% mẫu bệnh phẩm cho thấy tổn thương nghiêm trọng đối với ống dẫn tinh, nơi sản xuất tinh trùng.

Các tế bào hình thành nên ống dẫn tinh gặp tình trạng "hóa thành bong bóng" - trở nên lớn hơn so với các tế bào khỏe mạnh bình thường. Một vài tế bào bị tổn thương đến mức có thể ảnh hưởng tới việc sản xuất tinh trùng, nhóm nghiên cứu chia sẻ.

Hiện chưa rõ cách thức nCoV gây ra tình trạng này khi không xâm nhập vào tế bào tinh hoàn. Song, do tinh hoàn chứa một loại enzyme có tên ACE2, các nhà khoa học cho rằng virus có thể đã bám vào enzyme này thông qua protein bề mặt. ACE2 giúp virus xâm nhập vào tế bào và sao chép nhanh hơn.

Nghiên cứu của một nhóm giáo sư đến từ trường Đại học Nông Lâm Tây Bắc, Thiểm Tây, Trung Quốc, sự xuất hiện của ACE2 ở tinh hoàn liên quan đến độ tuổi. Thụ thể này có mặt ở bệnh nhân độ tuổi 30, nhiều hơn so với bệnh nhân tuổi 20; các bệnh nhân độ tuổi 60 có lượng ACE2 thấp nhất.

"Điều này cho thấy bệnh nhân trẻ tuổi có nguy cơ bị tổn thương cơ quan sinh dục bởi Covid-19 cao hơn bệnh nhân cao tuổi", kết luận của nhóm nghiên cứu.

Zhang Shuye, trưởng nhóm nghiên cứu tại Trung tâm Y tế sức khỏe cộng đồng, Đại học Fudan, cho rằng nCoV có thể gây tổn thương mà không thực sự xâm nhập vào tế bào, song "không có bằng chứng khoa học trực tiếp".

"Một lượng virus lớn có thể bám vào enzyme ACE2 và ảnh hưởng đến chức năng thông thường của enzyme này. Điều này có thể dẫn đến tổn thương một số loại tế bào phụ thuộc vào enzyme".

Ông cũng nói thêm "tổn thương trên các mẫu bệnh phẩm được nghiên cứu có thể do hệ miễn dịch hoạt động kém."

Một vài bệnh nhân Covid-19 nặng có tình trạng suy đa tạng. Nghiên cứu trước đó chỉ ra nguyên nhân của tình trạng này có thể do phản ứng quá mức của hệ miễn dịch.

Như vậy, có khả năng cơ quan sinh dục nam bị tổn thương trực tiếp do nCoV xâm nhập vào tế bào qua thụ thể ACE2 hoặc do phản ứng miễn dịch và phản ứng viêm của cơ thể.

Dựa trên những tìm hiểu này, giáo sư Zhou cùng nhóm nghiên cứu kết luận "cần thực hiện thêm nghiên cứu để tìm ra các cách giảm thiểu nguy cơ tổn thương tới cơ quan sinh dục nam do Covid-19."

My Nguyễn (Theo SCMP,Springer)